Potomkowie legionistów, ich krewni i powinowaci, dumni ze swych przodków dbają o to, aby pamięć o ich dziele trwała i przechowywana była w najodpowiedniejszym miejscu - naszym Muzeum.
Przed miesiącem z prośbą o spotkanie zwrócili się do Muzeum pp Milenccy, krewni i powinowaci jednego z legionistów ‒ Józefa Appla, którego biogram odnaleźli na kartach „Słownika Legionistów Polskich 1914–1918”. Przynieśli ze sobą album z fotografiami z lat służby naszego bohatera w 1914–1917 w Legionach Polskich, 1918–1920 oraz z 1939 r. w Wojsku Polskim, ale również jego wspomnienia i co najcenniejsze ‒ notatki o swoich kolegach z lat służby w LP i WP, bezcenne źródło do wykorzystania w kolejnych tomach „Słownika …”.
Ów podchorąży przed wojną należał do Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”, a po wybuchu I wojny światowej służył w 2 pułku piechoty II Brygady Legionów Polskich, brał udział w epopei przedarcia się przez front pod Rarańczą, w lutym 1918 r., przyłączył się do II Korpusu Polskiego w Rosji i w kwietniu 1918 walczył bitwie pod Kaniowem, a następnie wstąpił do 4 Dywizji Strzelców gen. Żeligowskiego na Kubaniu. Dywizja ta po powrocie pod Kraju przemianowana została na 10 Dywizję Piechoty i brała udział w walkach na Białorusi w 1920. Podczas redagowania dokumentów operacyjnych do II części tomu Bitwa na Białorusi, w telegraficznym meldunku operacyjnym 7 Armii z końca maja wymieniony został jako dzielnie walczący i poległy pod Marianpolem, niejaki – pchor. Opel – z 28 pułku Strzelców Kaniowskich. Po sprawdzeniu okazało się, że to Józef Appel, wymieniony w dokumencie jako poległy. Tymczasem odnaleziony na polu walki jako ciężko ranny, został wyleczony w szpitalu, następnie awansowany na oficera i odznaczony za dzielność Krzyżem Srebrnym Virtuti Militari, a także Krzyżem Niepodległości i Krzyżem Walecznych.
Tak oto „Słownik Legionistów Polskich 1914-1918” – splata się z wydawanym przez nasze Muzeum dokumentami operacyjnymi, a wielka historia łączy się z biografiami tysięcy ludzi, żołnierzy, którzy … na stos rzucili swój życia los.
Portal internetowy Żołnierze Niepodległości dociera do ludzi na całym świecie – Internet nie ma granic; korzystają z niego Ci, dla których cyfrowa rzeczywistość jest oczywistością. Są jednak pokolenia dzieci i wnuków Legionistów, do których bardziej przemawia słowo drukowane, którzy nie w Internecie, ale w książkach szukają informacji i ją znajdują. Dzięki temu możemy być wiarygodnym źródłem i autorytetem dla wielu pokoleń.
Prof. dr hab. Grzegorz Nowik
Autor: Prof. dr hab. Grzegorz Nowik
