Tyrcha Stanisław

ur. 19 XII 1887 w Kętach, s. Józefa, urzędnika, i Marianny z d. Młynarska, przyn. Biała. Rzeźbiarz. Książeczka wojskowa nr 18210, 1768.

Po ukończeniu w 1903 szkoły przemysłowej w Białej pracował jako artysta-rzeźbiarz w Krakowie. Od X 1911 do XII 1912 odbył jednoroczną służbę w austriackim 56. pp. W 1913 wstąpił do oddziału kęckiego Strzelca i służył w nim jako sekcyjny. Od VII do końca 1914 ciężko chorował i leczył się w szpitalu Białej. 14 II 1915 wstąpił do 3. komp. V baonu 1. pp I Brygady LP. Ranny pod Kamionką 1 VIII 1915, po krótkim leczeniu w Lublinie powrócił do szeregów. Ponownie ranny 26 X 1915 pod Kamieniuchą, przebywał na leczeniu w Szpitalu Rezerwowym nr 2 w Cieszynie i Kamieńsku. 12 V 1916 odesłany do Centralnego Biura Werbunkowego w Piotrkowie, stąd skierowany został do biura werbunkowego w Jędrzejowie (18 V - VIII 1916). Po rezygnacji z tej służby, przydzielony do Komendy Grupy LP w Kozienicach. W XII 1916 wykazany w Szpitalu Rezerwowym w Jarosławiu, następnie w Stacji Zbornej LP w Przemyślu, skąd został ponownie wysłany do szpitala w Jarosławiu. W wyniku odnowienia rany przebywał na dłuższej kuracji w Domu Rekonwalescentów w Kamieńsku i Nowym Mieście. Od 15 I 1918 służył w Dowództwie Uzupełnień Polskiego Korpusu Posiłkowego w Bolechowie, gdzie też ukończył Szkołę Podchorążych. Po Rarańczy (15-16 II 1918) internowany w Marmaros-Sziget i Koszycach, zwolniony 30 X 1918. W WP od 5 XI 1918, początkowo jako dowódca plutonu w baonie zapasowym 5. pp Leg, 15 II 1919 został przeniesiony do 3. kkm w 1.pp Leg. jako dowódca plutonu. Służył w tym charakterze do 18 VI 1920. Ranny pod Borodzianką leczył się w szpitalu w Zambrowie (18 VI – 2 IX 1920). Po rekonwalescencji powrócił do 3. kkm 1. pp Leg. Mianowany ppor. z dniem 1 XI 1920. W walkach pod Lidą 28 IX 1920 dowodząc plutonem km przydzielonym do 10. komp. 1. pp Leg. odparł atak jazdy bolszewickiej zadając jej znaczne straty. Za czyn ten odznaczony został po wojnie krzyżem VM 5 klasy. 1 VI 1921 wykazany jako ppor. w 1. pp Leg. 23 II 1923 oddany został do dyspozycji Komendy Głównej Straży Granicznej, a następnie pełnił służbę w XXXI Baonie Strzelców Granicznych. Zwolniony do cywila 1 VIII 1923, w II 1924 zweryfikowany w stopniu por. piech.rez. Jako osadnik wojskowy zamieszkał wraz z rodziną w Koweniowie pow. Wilejka, gdzie otrzymał przydział 17 ha ziemi. Jednocześnie pracował jako sekwestor w Urzędzie Skarbowym w Wilejce. Działał aktywnie w miejscowym ZS, Związku Inwalidów, Związku Osadników i po 1928 w BBWR. Zmobilizowany w 1939, na przełomie 1939 i 1940 został aresztowany przez Rosjan i osadzony w areszcie w Wilejce. Dalsze losy nieznane. Żona Maria wraz z wszystkimi córkami została zesłana w głąb Rosji. Po 1941 przebywała w obwodzie krasnojarskim. W 1946 rodzina wróciła do Polski z obowiązkiem osiedlenia w Nowogrodzie Bobrzańskim. Odznaczony był między innymi VM 5 kl. KN, KW 4x, Medalem Pamiątkowym za Wojnę 1918-1921, Medalem X-lecia Niepodległości, Odznaką I Brygady „Za Wierną Służbę” i odznaką „ Za Wilno”.

Źródła:

  • CAW I.120.63.103 (tu: ur 1889);
  • ANKr.,NKN, t. 309, t. 326;
  • CAW I.120.1.345;
  • V Lista strat;
  • Spis oficerów...;
  • M.Cisek, W kącie czy na froncie? Kęty wokół legendy legionowej, Kęty 2013;
  • J.Z.Pająk, Raporty i korespondencja oficerów werbunkowych Departamentu Wojskowego Naczelnego Komitetu Narodowego 1915-1916;
  • Ziemia Kielecka, Kielce 2007;.

Autorzy:

Janusz Cisek, Ewa Kozłowska, Łukasz Wieczorek
Słownik Legionistów Polskich 1914-1918

Tagi

  Pobierz

  Powróć

Strona korzysta z plików cookies w celu realizacji usług zgodnie z Polityką prywatności. Możesz określić warunki przechowywania lub dostępu mechanizmu cookie w Twojej przeglądarce.

Więcej informacji