Teslar Józef Andrzej

ur. 30 XI 1889 w m. Krzeszowice k. Krakowa, s. Antoniego, kupca i kuchmistrza u hr. Potockiego w Krakowie, i Marii z d. Jakowlew, przyn. Krzeszowice. Doktor filozofii (1914), absolwent Uniwersytetu Lwowskiego.

Uczył się w IV Gimnazjum Realnym i III Gimnazjum im króla Jana III Sobieskiego w Krakowie, maturę złożył w I Gimnazjum św. Anny w tym mieście 1 VI 1908. W l.1908-1910 studiował na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Lwowskiego a od 1910 na identycznym Wydziale Uniwersytetu Jagiellońskiego. Absolutorium uzyskał 29 XI 1912, dyplom doktora filozofii 7 XII 1921 na podstawie rozprawy o Piotrze Skardze. Przed I wojną należał do Drużyn Polowych "Sokoła". W VIII 1914 zaciągnął się do LP. Przydzielony do 2. pp LP i od 4 X 1914 służył na froncie w Karpatach Wschodnich. Tam przeniesiony do Komendy LP, gdzie objął zadania referenta prasowego. 23 VIII 1915 mianowany chor. piech. W końcu 1915 przeniesiony został do 4. pp III Brygady LP. Obok dowodzenia plutonem i zadań służbowych zasilał periodyki prasowe korespondencjami z frontu. Wydal też pierwszą monografię 4. pp LP ("Czwarty pułk. Rok działań wojennych 4-go PP. Legionów Polskich od dnia 10 maja 1915 do dnia 10 maja 1916 roku", Lwów 1916), był tez kronikarzem II Brygady (H. Lewartowski, B. Pochmarski, J. A. Teslar, Szlakiem Bojowym Legionów, Lwów 1915). W 1917 został oficerem werbunkowym w Łodzi i zastępca dyrektora Archiwum Wojennego Legionów Polskich w Krakowie. Formalnie przydzielony do Stacji Zbornej LP w Krakowie i przedstawiony do odznaczenia austr. Krzyżem Wojskowym Karola. Po kryzysie przysięgowym służył w Polskim Korpusie Posiłkowym. Po Rarańczy (15-16 II 1918) znalazł się w obozie internowanych w Witkowicach pod Krakowem. Zdołał stamtąd zbiec i po przedostaniu się do Warszawy pracował pod pseudonimem "Andrzej Pogorzelski" jako sekretarz Komisji Oświaty Rady Stanu. Potem wykładał w gimnazjum w Siedlcach, gdzie 11 XI 1918 uczestniczył w rozbrajaniu garnizonu niemieckiego. Kolejno służył w DOGen. Warszawa jako referent uniwersytetu żołnierskiego, następnie w 4. pp Leg. w Krakowie i jako wykładowca w Korpusie Kadetów. Rozkazem z 19 XI 1919 przeniesiony z Departamentu V MSWojsk. do DOGen.Kraków jako referent oświatowy odkomenderowany do Szkoły Topografów i Geodetów przy Wojskowym Instytucie Wojskowo-Geograficznym. Z dniem 1 IV 1920 awansowany na kpt. piech., latem tego roku został sekretarzem Generalnym Komitetu Obrony Państwa w Krakowie. Po doktoracie na UJ (1921) wyjechał w 1922 do Paryża, gdzie był wykładowcą języka polskiego w Akademii Wojskowej w St.Cyr. oraz w Wyższej Szkole Wojennej w Paryżu. Zajmował się także tłumaczeniami. W l.1933-1935 kierował tam księgarnią polską, po czym przeszedł w stan spoczynku. W 1939 został oficerem łącznikowym NDWP do francuskiego Ministerstwa Wojny, po klęsce Francji przedostał się do Wlk. Brytanii. W l.1940-1941 i 1943-1945 uczył polskiego w Edynbugru oraz wykładał język polski i literaturę na uniwersytecie w Glasgow. W 1950 powrócił do Francji, zmarł 22 VII 1961 w Dinard, pochowany został na cmentarzu Montmorency. Odznaczony KN, KW 4x, Złotym KZ, francuska Legią Honorową 5.kl. i szeregiem innych odznaczeń.

Źródła:

  • CAW I.120.63.103;
  • CAW I.120.1.102;
  • CAW I.120.1.386;
  • CAW I.120.63.746;
  • Corpus Studiosorum Universitatis Iagellonicae 1850/51 – 1917/18, t.III, T-Ż, Kraków 2015;
  • DRW 1919 nr 89;
  • DRW 1919 nr 97;
  • Cmentarz polski w Montmorency, Warszawa 1986;
  • Lista Starszeństwa Oficerów Legionów Polskich, Warszawa 1917;
  • R.O.1923;
  • R.O.1924;
  • R.O.1928;
  • R.O.1932;
  • Czwarty Pułk Piechoty 1806-1966, Londyn 1965;
  • W. K. Cygan, Oficerowie Legionów Polskich 1914-1917. Słownik Biograficzny, t.V Ś-Ż, Warszawa 2007;
  • A. Roliński, A gdy na wojenkę szli Ojczyźnie służyć. Pieśni i piosenki żołnierskie z lat 1914-1918, Kraków 1989;
  • Portet J. A. Teslara autorstwa L. Gottlieba oferowany na aukcji Domu Sztuki w Łodzi 8 XII 2018.

Autorzy:

Janusz Cisek, Ewa Kozłowska, Łukasz Wieczorek
Słownik Legionistów Polskich 1914-1918

Tagi

  Pobierz

  Powróć

Strona korzysta z plików cookies w celu realizacji usług zgodnie z Polityką prywatności. Możesz określić warunki przechowywania lub dostępu mechanizmu cookie w Twojej przeglądarce.

Więcej informacji