Stachiewicz Wacław, ps. „Styk”

ur. 19 XI 1894 w Lwowie, s. Teofila, lekarza, i Anieli z Kirchmayerów.

W l.1904-1908 uczęszczał do V Gimnazjum a po reorganizacji do VIII gimnazjum we Lwowie. którym w 1912 uzyskał maturę. Podjął wówczas studia na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Lwowskiego i do wybuchu wojny ukończył cztery semestry. W latach 1909–1911 był słuchaczem niższego i średniego kursu wojskowego prowadzonego przez Związek Walki Czynnej. W 1912 wstąpił do Związku Strzeleckiego, w 1913–1914 ukończył szkołę podoficerską i niższą szkołę oficerską ZS we Lwowie. W „Strzelcu” prowadził wykłady z terenoznawstwa, szkiców topograficznych. Po wybuchu wojny zgłosił się do oddziałów i od 8 VIII 1914 dowodził plutonem 12 komp. strzeleckiej (potem: 1 komp. V baonu). 9 X 1914 mianowany ppor. piech., został skierowany do prac wojskowo-organizacyjnych na terenie Królestwa Polskiego. Od 15 XI dowodził I plut. 2 komp. IV baonu 1.pp LP, a następnie 5.pp I Brygady LP. Po awansie na ppor.piech (5 III 1915) w trybie NKA i Komendy LP, objął 18 III tego roku dowództwo 4 komp. w I baonie 5. pp LP. Ranny w nogę 23 V 1915 pod Konarami, od 28 V do 15 VII tego roku przebywał na leczeniu w Szpitalu Fortecznym nr 9 w Krakowie. Na propozycję Komendy I Brygady mianowany został z dniem 5 VI 1915 komendantem plutonu w X randze (por.) rozkazem Komendy LP nr 135 z 2 VII 1915). 15 VIII 1915 powrócił do komp. Uczestniczył niemal w całej kampanii wojennej pułku. Podczas odwrotu spod Kostiuchnówki (4-6 VII 1916) przejściowo dowodził I baonem. Następnie ponownie d-ca 4 komp. Chory, w X i XI 1916 leczył się w szpitalu LP w Lublinie i Szpitalu Czerwonego Krzyża w Piotrkowie. W okresie od 10 XI do 5 XII uczestniczył w kursie szturmowym przy niemieckiej XXII BP w Baranowiczach. Od 31 I do 30 III 1917 uczestniczył w kursie Sztabu Generalnego w Warszawie. Po jego ukończeniu był od 1 IV adiutantem 5. pp LP. W połowie VI 1917 został dowodcą 3. komp.W następstwie kryzysu przysięgowego wcielony do armii austriackiej i 27 IX przydzielony do I grupy wyszkoleniowej w Tyrolu. Podczas urlopu w III 1918 zdezerterował i przeszedł do POW. Objął wówczas funkcję szefa sztabu KN 1 POW. Po rozbrojeniu Niemców przeszedł do WP. Dekretem z 2 XII 1918 przyjęty do WP i mianowany kw SG, objął funkcję szefa Oddziału I i zastępcy szefa sztabu DOGen Warszawa. 1 VI 1919 został oficerem łącznikowym Naczelnego Dowodztwa do III korpusu Armii gen. J. Hallera. Już 2 VII objął funkcję naczelnika Wydziału Organizacji Służby w sekcji organizacyjnej Departamentu I MSWojsk. 24 IX odkomenderowany został na dwutygodniowy kurs w Centrum Studiów Artyleryjskich w Warszawie a po jego ukończeniu powrócił na zajmowane dotąd stanowisko. 20 XI został szefem sekcji organizacyjnej Oddziału Sztabu MSWojsk. Zapewne od 17 V 1920 był oficerem operacyjnym w dowództwie Armii Rezerwowej. W VI awansował na ppłk. SG piech. (z dniem 1 IV 1920). Po rozwiązaniu w/w Armii powrócił na swoje poprzednie stanowisko. Zajmował je do 25 VIII 1921.Tego dnia został szefem Wydziału I Organizacyjnego Oddziału I Sztabu MSWojsk. Z dniem 20 października odkomenderowany do Szkoły Sztabu Generalnego w Paryżu. Studiował do 16 XI 1923. Zweryfikowany jako ppłk SG piech. z 1 VI 1919. Po ukończeniu nauki i odbyciu stażu w armii francuskiej w powrócił w I 1924 do kraju. Od 2 II był asystentem taktyki ogólnej w WSWoj w Warszawie. Jednocześnie pełnił służbę w Oddziale IIIa Biura Ścisłej Rady Wojennej. Z dniem 15 VIII 1924 awansował na płk. SG piech. 3 XI 1925 mianowany wykładowcą w WSWoj., a 4 II 1926 przeniesiony na stanowisko szefa Oddziału I Sztabu Generalnego (początkowo jako p.o.). Podczas przewrotu 1926 opowiedział się po stronie Piłsudskiego. 25 VI 1927 mianowany I oficerem sztabu w GISZ, 28 I 1928 został dowodcą 27 pp. Z dniem 14 II 1929 objął stanowisko dowodcy piechoty dywizyjnej 1 DP Leg. Ukończył kurs dowódców pułków w Centrum Szkolenia Strzeleckiego w Toruniu i w okresie od 15 X 1930 do 13 IX 1931 był p.o. dowódcy 1. DP Leg. Równocześnie od XI 1932 do 2 VI 1933 prowadził też wykłady w Centrum Wyższych Studiów Wojskowych w Warszawie. 14 XII 1933 wyznaczony na dowodcę 7 DP. Z dniem 1 I 1935 mianowany gen. bryg. Dywizją dowodził do 22 VI, potem został szefem Sztabu Głównego. Był współtwórcą planów modernizacji WP, prowadził przygotowania do wojny z Niemcami w 1939. Od 1 IX 1939 był szefem sztabu Naczelnego Wodza. Po agresji sowieckiej, 18 IX 1939 przekroczył granicę Rumunii. Od 1 X 1939 do 6 I 1940 był internowany w Slanic-Prahova. Zbiegł do Bukaresztu, a stamtąd 25 lutego wyjechał do Jugosławii, by przedostać się do Francji. 3 marca polskie władze wojskowe w Belgradzie zakazały mu przejazdu do Francji i równocześnie nakazały wyjechać do Medei w Algierii. Tam, na skutek żądań władz polskich związanych z gen, w. Sikorskim, do końca 1942 pozostawał pod nadzorem policyjnym. Po zajęciu Algierii przez wojska amerykańskie pozostawał na wolnej stopie w Algierze. Po śmierci gen, w. Sikorskiego, zostal 6 XI 1943 wezwany do Londynu lecz do końca wojny pozostawał bez przydziału. W l. 1945-1948 współpracował z Komisją Historyczną Sztabu Głównego w Londynie.We wrześniu 1948 opuścił Londyn i wyjechał do Montrealu, gdzie zamieszkał na stałe. Tam poświęcił się badaniom historycznym dotyczącym wojny 1939. Był honorowym prezesem Towarzystwa Białego Orła w Montrealu, skupiającego starą emigrację. Z dniem 1 I 1964 awansowany przez gen, w. Andersa na gen. dyw. Zmarł 12 XI 1973 w Montrealu i został pochowany na cmentarzu w St. Adele. Opublikował: Z dziennika oficera I Brygady Leg. Pol., „Zuchowaty” 1937 nr 15, 17, 18 (1939). Jest patronem Dyżurnej Służby Operacyjnej Sił Zbrojnych RP. Brat Juliana, legionisty i gen. WP. Żonaty (od 29 IX 1921) z Wandą z Abrahamów, mieli synów bliźniaków Bogdana Romana i Juliusza Wacława (ur. 16 IX 1924) oraz córkę Ewę (ur. 24 I 1931). Odznaczony orderem VM 5 kl., KN z Mieczami, OOP 2, 3 i 4 kl., KW 4x, ZKZ, czechosłowackim orderem Białego Lwa 3 kl., francuską Legią Honorową 2, 3 i 5 kl., jugosłowiańskim orderem Korony Jugosławii 1 kl., rumuńskim orderem Gwiazdy Rumunii 1 kl. i węgierskim Krzyżem Zasługi 1 kl.

Źródła:

• ANKr., NKN, sygn. 434;
• CAW I.120.63.1028;
• CAW I.120.1.386;
• CAW I.120.63.746;
• CAW AP 1769/89/4797;
• DRW 1918 nr 10;
• DRW 1919 nr 88;
• Lista strat V – VII 1915…;
• Lista strat VII - X 1915;
• Spis alfabetyczny I baonu 2.(5.) pp. I Brygady LP, rkps., (oferowany w: Lamus Antykwariaty Warszawskie, XXXVII Aukcja, 7 XII 2013, poz.181);
• "Goniec Polowy Legionów", R.I (1915) nr 8 z 14 VII;
• R.O.1923;
• 1924;
• R.O.1928;
• R.O.1932;
• R.O.1939;
• B. Stachiewicz, Generał Wacław Stachiewicz. Wspomnienie, Warszawa 2004;
• W. Stachiewicz, Wierności dochować żołnierskiej, Warszawa 1998;
• P. Stawecki, Słownik biograficzny generałów Wojska Polskiego 1918-1939, Warszawa 1994;
• Wrzesień 1939 w relacjach i wspomnieniach, Warszawa 1989;
• W. Chocianowicz, W 50 lecie powstania Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie, Londyn 1969;
• W. Lipiński, Szlakiem I Brygady. Dziennik żołnierski, Warszawa 1927;
• Materiały do historii I Brygady, 'Żołnierz Legionów i POW' 1939, nr 3-4;
• 'Dziennik Polski, Dziennik Żołnierza' Londyn 1973, nr 284, 288, 296.

Autorzy:

Janusz Cisek, Ewa Kozłowska, Łukasz Wieczorek
Słownik Legionistów Polskich 1914-1918

Tagi

  Pobierz

  Powróć