Sroczyński (Nowina-Sroczyński) Marian Stefan, ps. „Nowina”

ur. 16 II 1891 w m. Niżna Łąka pow. Krosno, s. Tadeusza Ady, przemysłowca, i Zofii z d. Zborowska. Agronom.

Pochodził z rodziny ziemiańskiej. W 1909 ukończył gimnazjum Zakładu Naukowo-Wychowawczego oo.Jezuitów w Bąkowicach k. Chyrowa, po czym podjął studia w Studium Rolniczym Uniwersytetu Wrocławskiego, gdzie w 1912 uzyskał absolutorium. W 1913 rozpoczął studia w szkole Nauk Politycznych w Krakowie. 16 VIII 1914 wstąpił do LP. Przydzielony został do kadry artylerii na Przegorzałach w Krakowie. 29 IX 1914 mianowany chor.art. Następnie, na propozycję Komendy I Brygady do NKA mianowany został komendantem plutonu z odznakami XI rangi (ppor., rozkazem Komendy LP nr 135 z 2 VII 1915). Był oficerem zaprzęgowym 4. baterii (15 XII 1914 - 10 II 1915), a następnie 5.baterii (10 II - 15 VIII 1915). Po krótkim pobycie w Szpitalu Fortecznym nr 9 w Krakowie (odnotowany tam 28 VIII 1915) objął 3 IX i sprawował do 15 XI 1915 obowiązki instruktora w kadrze 1. part LP. Poczynając od 15 XI 1915 do 1 V 1916 służył w 5.baterii 1. part LP jako I oficer, a następnie dowódca baterii (1 II - 1 V 1916) i zastępca dowódcy baterii. We IX 1916 notowany w 2.baterii Haubic Polowych jako ppor. Został wtedy ukarany 30-dniowym aresztem za niewłaściwe zachowanie (zabawę nocna w szynku). Od 2 do 16 I i od 17 do 31 I 1917 uczestniczył w I i II kursie oficerów artylerii w Rembertowie, następnie (do 28 VIII 1917) przebywał na kursie ekwitacji w Górze Kalwarii – jako instruktor. Po kryzysie przysięgowym przeniesiony do Polskiego Korpusu Posiłkowego, po Rarańczy (15-16 II 1918) aresztowany i internowany (16 II - 28 IX 1918) w Marmaros-Sziget. Był jednym z oskarżonych w procesie legionistów o zdradę stanu (8 VI - 2 X 1918). Po abolicji wstąpił do PSZ. Przyjęty do WP reskryptem Rady Regencyjnej z 31 X 1918 z zatwierdzeniem posiadanego stopnia por. z jednoczesnym przeniesieniem do Inspektoratu Lokaln. w Warszawie. Od 31 X tego roku był adiutantem Generalnego Inspektora DOGen. Warszawa, od 8 XI organizował 2.baterię 2.pap. 20 XI 1918 na własny koszt rozpoczął formowanie w jasielskim i krośnieńskim III Dyonu 4. pap. Kolejno organizował 4.pac w Przemyślu, wreszcie służył w 7.pap w Warszawie. Jako oficer 2. pap mianowany z dniem 1 XII 1919 kpt. art. Od 15 X 1919 do 22 VIII 1920 przebywał na kursie w szkole artylerii w Fontainbleau. Po powrocie dowodził III Dyonem 3.pap (od 20 IX 1920 do 1 VI 1923). Po wojnie zweryfikowany w stopniu kpt.art. ze starszeństwem z 1 VI 1919, Ze względu na stan zdrowia został w dniu 30 IX 1923 przeniesiony do rezerwy. Gospodarował w majątku Tarnawatka, od 1930 pracował jako administrator w majątku Gorajowice. W 1939 zmobilizowany w stopniu mjr.rez.art. (z 19 III 1939). W czasie Kampanii Wrześniowej 1939 dostał sie do niemieckiej niewoli. Do 29 IV 1945 przebywał w oflagu w Murnau. Po wojnie osiadł w Londynie, pracował jako woźny w muzeum Wiktorii i Alberta w Londynie. Zmarł 1 VIII 1965, spoczywa na cmentarzu Gunnersbury. Odznaczony VM 5.kl., KN, KW 3x. W LP przedstawiony do odznaczenia austr. Krzyżem Wojskowym Karola.

Źródła:

  • KN 12.05.1931;
  • ANKr., NKN, teka 483;
  • ANKr. NKN 441;
  • ANKr., NKN, sygn. 434;
  • CAW I.120.1.386;
  • CAW I.120.63.746;
  • CAW I.120.1.102;
  • DRW 1918 nr 3;
  • DRW 1918 nr 4;
  • DRW 1919 nr 99;
  • "Goniec Polowy Legionów" R.I (1915) nr 8 z 14 VII;
  • Lista Starszeństwa oficerów Legionów Polskich, Warszawa 1917;
  • Lista strat VII - X 1915;
  • R.O.1923;
  • R.O.1924;
  • R.O.Rez.1934;
  • Z. Moszumański, Z. Kozak, Wojenne szkoły dla oficerów artylerii (1914-1921), Pruszków brw;
  • L.Grzebień, J.Kochanowicz, J.Niemiec, Chyrowiacy. Słownik biograficzny wychowanków Zakładu-Naukowo-Wychowawczego OO. Jezuitów w Chyrowie, 1886-1939, Kraków 2000;
  • W.Chocianowicz, Dzieje 1 Pułku Artylerii Lekkiej Legionów Józefa Piłsudskiego, Londyn 1967;
  • T.Kasprzycki, Kartki z dziennika oficera I Brygady, Warszawa 1934;
  • Rarańcza. Zbiór opracowań w 15-lecie czynu zbrojnego, Warszawa 1933;
  • W.K.Cygan, Oficerowie Legionów Polskich 1914-1917. Słownik Biograficzny, t.III,L-O.

Autorzy:

Janusz Cisek, Ewa Kozłowska, Łukasz Wieczorek
Słownik Legionistów Polskich 1914-1918

Tagi

  Pobierz

  Powróć

Strona korzysta z plików cookies w celu realizacji usług zgodnie z Polityką prywatności. Możesz określić warunki przechowywania lub dostępu mechanizmu cookie w Twojej przeglądarce.

Więcej informacji