ur. 2 XI 1879 w m. Strutynce (Podole), s. Bolesława Józefa i Florentyny z d. Przybylska.
W l.1896-1897 był zaangażowany w prace "Latającego Uniwersytetu". Był jednym z najaktywniejszych działaczy PPS, od V 1901 kierował Okręgiem Warszawskim, od VI 1902 był "okręgowcem" w Zagłębiu, w 1904 kierował Okręgiem PPS w Lublinie. W 1903 aresztowany w Będzinie, zbiegł. Od 1904 był członkiem CKR PPS. W roku następnym organizował i kierował Wydziałem Spiskowo-Bojowym PPS. Po raz kolejny aresztowany (10 IX 1905) i osadzony w Cytadeli, został na skutek amnestii zwolniony już 4 XI tego roku. W Krakowie zaliczył szkołe bojową, po czym jeszcze w tym samym roku organizował bojówki w Łodzi, Włocławku i Zaglębiu Dąbrowskim. Podczas przygotowań do akcji pod Milanówkiem 9 VI 1906 został ciężko ranny i stracił oko oraz częściowo słuch. Do końca życia pozostały ślady blizn na twarzy i rękach. Był uczestnikiem akcji pod Bezdanami (26 IX 1908). Przez kilka kolejnych lat był bliskim współpracownikiem Piłsudskiego, sekretarzem Polskiego Skarbu Wojskowego (1912), członkiem Komisji Tymczasowej Skonfederowanych Stronnictw Niepodległościowych (po roku KSSN). Od 1 VIII 1914 na czele biura wywiadowczego oddziałów strzeleckich. Odkomenderowany do PON, budował struktury terenowe, aż do rozwiązania PON w XI 1914. Por.piech. z 9 X 1914 roku. Potem na powrót w 1. pp LP. 15 I 1915 został zastępcą dowódcy Oddziału Wywiadowczego 1. pp I Brygady LP a od 13 IV 1915 jego dowódcą. Po rozwiązaniu Biura służył od 30 V 1915 w sztabie I Brygady a następnie w Komendzie Naczelnej POW. Po 10 VIII 1915 organizował w Warszawie Poslką Organizację Wojskową, potem redagował "Rząd i Wojsko". 13 VII 1917 został przez Niemców aresztowany i osadzony w Cytadeli (do 4 I 1918) i kolejno w Szczypiornie (5 I - 3 V 1918) i Modlinie (5 V - 12 XI 1918). Od następnego dnia w WP, przyjęty formalnie dekretem z 13 XII 1918 z jednoczesnym mianowaniem na stopień kpt. piech. i przydziałem do AGNW. Od 1 I 1919 był szefem sekcji politycznej Oddziału II NDWP. Potem szefem Detaszowanego Biura Odddziału II NDWP, od V 1919 szefem Oddziau II dowództwa Frontu Litewsko-Białoruskiego. Był emisariuszem J.Piłsudskiego do Kowna w 1919. 12 III 1920 wyznaczony na stanowisko szefa Oddziału II Frontu Podolskiego. Jako mjr.piech z 1 IV 1920 był sygnatariuszem konwencji wojskowej z URL z 21 IV 1920. 25 V 1920 został DOE na froncie południowy i łącznikiem pomiędzy Atamanem Głównym S.Petlurą a Piłsudskim. Po wojnie zweryfikowany w stopniu ppłk piech. ze starszeństwem z 1 VI 1919, rozkazem z 10 I 1922 wyznaczony na stanowisko Szefa Oddziału II Sztabu Generalnego. 31 XII 1923 przeszedł na własna prośbę do rezerwy. W l. 1924-1936 był prezesem ZLP. Już w 1923 należał do grupy założycieli Instytutu Badania Najnowszego Historii Polski, w 1936 został prezesem Instytutu Józefa Piłsudskiego Poświęconego Badaniu Najnowszej Historii Polski. W 1927 w imieniu J. Piłsudskiego spotkał się z przedstawicielami sfer ziemiańskich w Dzikowie przygotowując grunt pod sojusz nowej władzy z zachowawcami. W 1928 organizował BBWR, po zwycięstwie listy prorządowej BBWR w wyborach parlamentarnych w III 1928 stanął na czele Klubu Parlamentarnego tej formacji. Trzykrotnie premier rządu: 29 III - 23 VIII 1930, 4 XII 1930 - 26 V 1931, 28 III - 12 X 1935. Należał do współtwórców Konstytucji Kwietniowej 1935 roku. Przewidywany do objęcia prezydentury po I.Mościckim, był po śmierci Piłsudskiego stopniowo marginalizowany. 2 IV 1939 popełnił samobójstwo. Odznaczony Orderem Orła Białego, VM 5.kl., KN z Mieczami, KW 4x., i wieloma innymi.
Źródła:
- DRW 1918 nr 14;
- DRW 1919 nr 1;
- DRW 1919 nr 99;
- PSB t.XXXVIII (1998);
- R.O.1923;
- R.O.1924;
- R.O.1928;
- R.O.Rez.1934;
- K.Dziuda, Walery Sławek, w: Leksykon Piłsudski, t.2;
- T.Kasprzycki, Kartki z dziennika oficera I Brygady, Warszawa 1934;
- P. Adamski, Płk dypl. Walery Sławek. Biografia polityczna (1928–1939). Od BBWR do śmierci, Łódź 2010;
- W.Pobóg-Malinowski, Akcja bojowa pod Bezdanami (26 IX 1908);
- tenże Najnowsza Historia Polityczna Polski, T.I-II;
- Walery Sławek "Gustaw","Soplica" (1879-1939, w: W. J. W.Wysocki, 1918. Księga Chwały Odrodzonej Rzeczpospolitej. Album Niepodległościowe... Bóg - Honor - Ojczyzna, Warszawa 2018.
Autorzy:
Janusz Cisek, Ewa Kozłowska, Łukasz Wieczorek
Słownik Legionistów Polskich 1914-1918
Tagi