Siemaszko Antoni Józef

ur. 17 II 1861 w m. Krzewin k. Poniewieża na Litwie, s. Józefa, powstańca 1863, i Hiacynty z Kukiewiczów. Artysta dramatyczny.

Ukończył gimnazjum w Kownie, od 1879 roku, kształcił się w Szkole Dramatycznej E. Derynga w Warszawie. Debiutował w roli Kalasantego w sztuce „Kosa i kamień” w Teatrze Granzowa (21 VI 1879). W tym też roku z zespołem Derynga grał m.in. w Łodzi i Płocku. W sezonie 1881-1882 pracował w Warszawskich Teatrach Rządowych, a w następnym roku w Petersburgu, w zespole J. Teksla i F. Wesołowskiego. Od 7 VI 1883 był aktorem teatru krakowskiego, w 1884 przeniósł się do teatru lwowskiego, zaś latem 1885 grał w warszawskim teatrze ogrodowym Eldorado. W kolejnych latach grał na scenach teatrów w większych polskich miastach, m.in. w Lublinie, Poznaniu, Lwowie, Warszawie i Łodzi. W sezonie 1907-1908 był reżyserem Teatru Polskiego Towarzystwa Miłośników Sztuki w Kijowie. W 1913 zagrał w filmie polskim „Przygody pana Antoniego”. W VIII 1914 zgłosił się do oddziałów strzeleckich Piłsudskiego. Od 15 IX do 20 XII 1914 służył w polu, walczył m.in. w bitwie pod Laskami (22-26 X 1914). Wobec zaawansowanego wieku i złego stanu zdrowia przeszedł do służby werbunkowej. 11 X 1915 roku mianowany chor. kanc. (XII ranga, rozkaz Komendy LP nr 161), od VIII 1916 roku był oficerem werbunkowym, kierownikiem Inspektoratu Werbunkowego do WP w Janowie Lubelskim, a później w KIZ. Na podstawie Rozkazu Oficerskiego Dowództwa LP nr 144 z 16 VII 1917 zwolniony z LP bez prawa noszenia munduru. Od 1918 pracował w Teatrze Polskim w Łodzi. Uczestniczył w rozbrajaniu Niemców w tym mieście (11-12 XI 1918). W l. 1919-1923 był aktorem Teatru Polskiego w Warszawie. W 1920 wystąpił w filmie „Pan Twardowski”, a w 1923 w „Karczmie na rozdrożu”. Zmarł 24 X 1924 w Warszawie i został pochowany na cmentarzu na Powązkach. Żonaty (od 3 VI 1888) z aktorką Wandą Sierpińską, mieli synów Wojciecha (6 VIII 1897 – 12 X 1920), legionistę, który jako ppor. 2. puł poległ w walce pod Korosteniem, Józefa, chor. LP, i córkę Marię zamężną Kling. Odznaczony KW.

Źródła:

ANKr., NKN 435, Rozkazy Komendy LP IX 1914 - 25 VIII 1917 r.;
CAW I.120.63.103;
CAW I.120.63.746;
CAW .I.120.1.102;
CAW I.120.1.386;
Lista starszeństwa oficerów Legionów Polskich, Warszawa 1917;
PSB t. XXXVI (1996);
Lwów i Małopolska Wschodnia w Legionach Polskich 1914-1917, Lwów 1935;
Słownik biograficzny teatru polskiego 1765-1965, Warszawa 1973;
J. Konefał: Legiony Polskie w Lubelskiem 1914-1918, Lublin 1999;
'Panteon Polski' nr 2/1924;
'Kurier Warszawski' nr 301/1924;
W.K.Cygan, Oficerowie Legionów Polskich 1914-1917. Słownik Biograficzny, t.IV P-S, Warszawa 2006;
"Polska Zbrojna" 1924 nr 293 z 25 X, s. 4.