Prażmowski, Belina-Prażmowski Władysław Zygmunt, ps. „Belina”

ur. 3 V 1888 w m. Ruszkowiec k. Opatowa, s. Hipolita, ziemianina, powstańca 1863, i Bronisławy z d. Dudelska, w. rzymskokatolickie. Inżynier górniczy. Książeczka wojskowa nr 16201.

W 1909 uzyskał maturę w Warszawie, studiował następnie na Wydziale Górniczym Politechniki Lwowskiej. Od 1909 był członkiem ZWC, a następnie ZS. Ukończył kurs oficerski ZS uzyskując "parasol". W 1913 przeniósł się na studia w Akademii Górniczej do Leoben, gdzie skupiło się grono niepodległościowej młodzieży. Po powrocie do Krakowa objął zastępstwo Okręgu ZS, w VII 1914 komendę 2. komp. (zagranicznej) na kursie wakacyjnym w Oleandrach. 2 VIII 1914 wyruszył na czele spieszonego, 7-osobowego patrolu na wywiad po drugiej stronie kordonu granicznego. 6 VIII 1914 ponownie wyruszył jako zwiad 1.Kompanii Kadrowej. Na bazie pierwszego patrolu powołano pluton jazdy a 27 VIII 1914 1. szwadron, którym nadal dowodził. 12 XI 1914 szwadron rozwinięty został w I Dyon, a w dniu 1 I 1916 w 1. puł. Ranny pod Łowczówkiem (23 XII 1914). Mianowany rtm.kaw. z dniem 9 X 1914 i 1 I 1917 mjr kaw. Podczas całej epopei legionowej służył w linii. Niezwykle popularny wśród żołnierzy był bohaterem licznych artykułów, piosenek okopowych i wierszy. Wskutek silnej propagandy antyprzysięgowej, już 1 VII 1917 został zwolniony z LP (Rozkaz oficerski Komendy LP nr 138 z 11 VII 1917 r.). 19 X 1918 oddał się pod rozkazy RR, lecz nie otrzymał przydziału. Uczestniczył w rozbrojeniu okupanta. Mianowany ppłk.kaw.(17 XII 1918), dowodził jednocześnie GO walczącą przeciwko Ukraińcom na Wołyniu. Po zreorganizowaniu jednostki w I.BJ, wyruszył jako szpica ugrupowania dowodzonego przez Piłsudskiego na Wilno, które opanował 19 IV 1919. 1 V 1919 mianowany płk.kaw. Podczas odwrotu gen.E.Rydza-Śmigłego z Kijowa (od 9 VI 1920), skutecznie opóźniał posuwanie się oddziałów nieprzyjaciela. Walczył bitwie pod Równem w końcu VII 1920. Ciężko chory odszedł 5 VII 1920 do szpitala, lecz już w VIII objął dowodzenie nad kawalerią Armii Ochotniczej. Od IX organizował 209. puł Armii Ochotniczej lecz w walkach nie zdążył wziąć udziału. Ze względu na kłopoty zdrowotne przeszedł w końcu 1920 roku do rezerwy. Zweryfikowany jako płk.kaw. ze starszeństwem z 1 VI 1919. W l.1921-1927 gospodarzył w majątku Godziszów, potem przeniósł się do Janowa Lubelskiego. Po przeniesieniu do Krakowa współprowadził firmę "Tabor" produkującą na potrzeby wojska. 16 VII 1931 wybrany został prezydentem m.Krakowa, 31 II 1933 objął urząd wojewody lwowskiego. 14 IV 1937 z powodów zdrowotnych przeszedł na emeryturę. Zmarł w Wenecji 13 X 1938, pochowany został na cmentarzu Rakowickim w Krakowie. Żonaty od 1913 z Anastazją Rudzką. Odznaczony VM 5.kl., KN z Mieczami, OOP 2, 3. i 5.kl., KW 4x. i szeregiem innych.

Źródła:

  • ANKr, NKN 435;
  • CAW I.120.1.345;
  • CAW I.120.33;
  • CAW I.120.63.746;
  • CAW I.120.63.1028;
  • Rozkazy Komendy LP IX 1914 - 25 VIII 1917;
  • Spis ewidencyjny byłych żołnierzy 1 Pułku Ułanów Polskich Beliny im.Józefa Piłsudskiego, 'Beliniak', nr 12, Londyn 2 VIII 1962;
  • PSB t.XXVIII (1984-1985);
  • Lista Starszeństwa Oficerów Legionów Polskich, Warszawa 1917 (tu mian.por. 29 IX 1914, rtm: 5 III 1915);
  • J.Majchrowski, Pierwsza Kompania kadrowa. Portret Oddziału, Kraków 2014;
  • P.Hubiak, Belina z jego ułani. Kraków 2003;
  • J.Smoleński, 1 Pułk Ułanów Beliny im.Józefa Piłsudskiego, "Beliniak", Londyn, nr 8-9 (1958), nr 9 (1959), nr 11 (1960);
  • "Beliniak", nr 14, Londyn 2 VIII 1966.

Autorzy:

Janusz Cisek, Ewa Kozłowska, Łukasz Wieczorek
Słownik Legionistów Polskich 1914-1918

Tagi

  Pobierz

  Powróć

Strona korzysta z plików cookies w celu realizacji usług zgodnie z Polityką prywatności. Możesz określić warunki przechowywania lub dostępu mechanizmu cookie w Twojej przeglądarce.

Więcej informacji