Pasławski Stefan Wiktor Paweł

ur. 25 IV 1885 w Warszawie, s. Karola i Marii z d. Litauer.

W 1905 ukończył w maturą IV Gimnazjum Klasyczne we Lwowie, po czym podjął studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Lwowskiego. Od 1905 brał udział w pracach „Zet”-u, następnie w Związku im. J. Kilińskiego oraz w NZR. We Lwowie był prezesem Czytelni Akademickiej. W okresie od 1 X 1909 do 30 IX 1910 odbył obowiązkową służbę wojskową w armii austriackiej w charakterze jednorocznego ochotnika, uzyskując z czasem stopień oficera rezerwy. Po zakończeniu służby pracował jako dziennikarz. Był jednym z organizatorów Drużyn Bartoszowych. Od 9 VIII 1908 do 31 VII 1914 był członkiem Rady Naczelnej organizacji, a ponadto Sekcji Organizacyjnej, Gimnastycznej i Musztry oraz Wydziału Wojskowego (1911). W 1912 sprawował w DB urząd Pisarza Głównego, a od 1913 do 31 VII 1914 zastępcy Naczelnika Głównego. Był zwolennikiem współpracy z pozostałymi organizacjami zbrojnej irredenty. Po przeprowadzeniu mobilizacji Drużyn Bartoszowych, wstapił 10 VIII 1914 do oddziałów strzeleckich i Legionu Wschodniego, w którym objął dowództwo kompanii. Po rozwiązaniu Legionu przeszedł do 3. pp LP, w którym został dowódcą 2.komp.I baonu. 18 X 1914 mianowany por. piech. Ranny pod Mołotkowem (29 X 1914) i ciężko ranny pod Pasieczną (8-9 XI 1914) leczył się m.in. w Szpitalu Rezerwowym w Szatmár-Németi. 11 XI 1914 awansowany został na kpt.piech. Po dłuższej rekonwalescencji i wskutek niezdolności do służby frontowej, został odkomenderowany do innych zadań. Od 11 XI 1915 do 17 XI 1916 był komendantem Stacji Zbornej LP w Budapeszcie, a następnie do VI 1917 stał na czele VI Głównego Urzędu Zaciągu w Płocku. Potem zajmował stanowisko inspektora w KIZ. Po kryzysie przysięgowym służył w PSZ. Od 1 V do 2 X 1918 był szefem Sekcji Opieki Wojennej w Komisji Wojskowej Rady Stanu. 15 IX 1917 awansował na mjr. piech., a 1 X 1918 r. na ppłk. piech. Od 28 X do 4 XI 1918 kierował w Lublinie i okolicach rozbrajaniem garnizonów austriackich i organizowaniem oddziałów WP. 5 XI 1918 wyjechał do Warszawy, gdzie jako zastępca komendanta miasta uczestniczył w rozbrajaniu Niemców. Od 25 XI do 11 XII 1918 dowodził Białostockim Okręgiem Wojskowym, a następnie aż do 22 VI 1919 był organizatorem i dowódcą Białostockiego Pułku Strzelców (późniejszy 79.pp). 1 IV 1920 awansowany na płk. piech, od 22 VI 1920 stał na czele IV BP Litewsko-Białoruskiej. Podczas walk odwrotowych z bolszewikami na północny-wschód od Wilna został z brygadą rozbrojony i internowany przez Litwinów. Po zakończeniu działań wojennych uwolniony, od 12 III do 10 V 1921 dowodził XL BP, potem do 15 X piechotą dywizyjną 20.DP, a do 27 III 1923 piechotą dywizyjną 29.DP. Zweryfikowany jako płk piech. ze starszeństwem z 1 VI 1919, ukończył kurs wyższych dowódców (1921-1922), był następnie zastępcą dowódcy i p.o. dowódcy Obozu Warownego „Wilno”. Od 20 XI 1925 do czerwca 1927 dowodził 2 i 3 Brygadą KOP. W okresie od 11 VII 1927 do 12 XII 1928 był naczelnym inspektorem Straży Celnej (potem Straży Granicznej). Przeprowadził reorganizację tej formacji. Awansowany 1 I 1928 na gen. bryg., od 5 XI 1928 do 20 IX 1934 stał na czele DOK VIII w Toruniu. 30 IX 1934 przeniesiony w stan nieczynny w związku z objęciem funkcji wojewody białostockiego. 14 VII 1936 został wojewodą stanisławowskim. Zwolniony z tego stanowiska (20 I 1939), objął funkcję dyrektora Biura Inspekcji w Zarządzie Centralnym MSW. 24 IV 1939 został przeniesiony w stan spoczynku. Po 17 IX 1939 przekroczył granicę Rumunii i tam został internowany. Początkowo przebywał w Baile Herculane, a potem w Targovişte, skąd wiosną 1941 został wydany Niemcom. Od X 1942 osadzony w oflagu VI B w Dőssel. Był w nim przewodniczącym konspiracyjnego koła przyjaciół harcerzy. Po oswobodzeniu (1 IV 1945 ) zamieszkał we Francji. W I 1948 przybył do Wlk. Brytanii, zamieszkiwał w Walii. Zmarł 17 VII 1956 w Bangor i tam został pochowany.Odznaczony VM 5.kl., KN, OOP 3.i 4.kl., KW 4x, Złotym KZ, jugosłowiańskim orderem Orła Białego 2 kl. Wyróżniony Rozkazem Pochwalnym Komendy LP (11 XI 1914).

Źródła:

  • CAW I. 120.29;
  • CAW I.120.63.746;
  • CAW I.120.1.386;
  • CAW I.120.1.103;
  • DRW 1918 nr 1;
  • Komunikat nr 6 /36 z sierpnia 1936 Komendy Koła "Trzeciaków";
  • R.O.1923;
  • R.O.1924;R.O.1928;
  • R.O.1932;
  • Lista chorych, rannych...;
  • Lista starszeństwa oficerów Legionów Polskich, Warszawa 1917;
  • P. Stawecki, Słownik biograficzny generałów, Warszawa 1994;
  • Drużyny Bartoszowe 1908-1914, Lwów 1939;
  • H.Lewartowski, B.Pochmarski, J.A.Teslar, Szlakiem Bojowym Legionów, Lwów 1915;
  • A. Wais, Komenda Placu i Stacji Zbornej Legionów Polskich w Budapeszcie, 'Panteon Polski' nr 12/1925;
  • P. Stawecki, Słownik biograficzny generałów Wojska Polskiego 1918-1939, Warszawa 1994;
  • Historia 79 Pułku Piechoty Strzelców Słonimskich imienia Hetmana Lwa Sapiehy, Warszawa 1996;
  • W.K.Cygan, Oficerowie Legionów Polskich 1914-1917. Słownik Biograficzny, t.IV P-S, Warszawa 2006.

Autorzy:

Janusz Cisek, Ewa Kozłowska, Łukasz Wieczorek
Słownik Legionistów Polskich 1914-1918

Tagi

  Pobierz

  Powróć

Strona korzysta z plików cookies w celu realizacji usług zgodnie z Polityką prywatności. Możesz określić warunki przechowywania lub dostępu mechanizmu cookie w Twojej przeglądarce.

Więcej informacji