Mastalski Stanisław

ur. 6 IV 1898 w Podgórzu (ob. część Krakowa), s. Jana i Walerii z d. Niezabitowska. Absolwent Akademii Handlowej, Książeczka wojskowa nr 9200.

Do gimnazjum uczęszczał w Podgórzu, do wybuchu wojny ukończył 6 klas. Jednocześnie należał do miejscowej 3. Drużyny Skautowej. 6 VIII 1914 zgłosił się do oddziałów strzeleckich. We IX 1914 otrzymał przydział do 9. komp. III baonu 3. pp LP. Po wyjściu na front karpacki już 29 X 1914 został czterokrotnie ranny w nogi pod Mołotkowem i w XII tego roku leczył się w Szpitalu Rezerwowym w Brassó (ob. Braszów w Rumunii). Do pułku powrócił 1 I 1915, natomiast w V tego roku, po odnowieniu się ran, powtórnie skierowano go do szpitala. Komplikacje w toku leczenia (m. in. częściowa amputacja nogi) uniemożliwiły mu dalszą służbę na froncie. W VII 1915 przydzielony do służby w DW NKN, gdzie został kierownikiem nadzoru maszyn i instalacji warsztatów krawieckich LP. Jednocześnie uzupełniał swoje wykształcenie – w 1916 zdał egzamin maturalny, a w 1917 ukończył w Akademii Handlowej w Krakowie jednoroczny kurs abiturientów. W XII 1916 ponownie znalazł się w szeregach 3. pp LP, z przydziałem do 8. komp. II baonu, gdzie pełnił funkcję instruktora. Po kryzysie przysięgowym (VII 1917) został wykładowcą w szkole podoficerskiej w Polskiej Sile Zbrojnej. W VII 1918 awansował na kpr. W XI 1918 uczestniczył rozbrajaniu Niemców – zajął stację i magazyny prowiantowe w Małkini. 10 XII 1918 wyruszył jako dowódca plutonu pod Lwów. Uczestniczył tam w walkach II baonu 4. pp Leg. w stopniu ppor. Z dniem 1 III 1919 mianowany ppor. piech. W III 1919 za zestrzelenie ukraińskiego samolotu otrzymał urlop. 15 IV 1919 objął dowodzenie 8. komp. 3. pp Leg. Z pułkiem tym przeszedł całą kampanię 1919-1920. Do stopnia por. awansował 1 XII 1920, ze starszeństwem z 1 VI 1919. Od 31 III 1921 do IX 1927 był dowódcą 6. komp. 3. pp Leg. w Jarosławiu. W międzyczasie, 15 VIII 1924 otrzymał awans do stopnia kpt. Od IX 1927 do V 1928 był powiatowym komendantem PWiWF w Tarnobrzegu. Po przeniesieniu do 60. pp w Ostrowie Wielkopolskim początkowo dowodził kompanią, następnie był referentem mobilizacyjnym, a po ukończeniu z wyróżnieniem kursu dowódców baonów w CWPiech. w Rembertowie (VI-XII 1931) został zastępcą dowódcy II baonu. Do stopnia mjr. awansował 1 I 1933. W czasie kampanii 1939 roku dowodził III baonem 84. pp Armii „Łódź”. Od 1 do 14 IX brał udział w walkach odwrotowych 30. DP wycofując się z pogranicza do Modlina. 15 IX jego 84. pp wykonał wypad z twierdzy do Puszczy Kampinoskiej w celu połączenia się z przebijającą się znad Bzury Armią „Poznań” gen. T. Kutrzeby. 25 IX został mianowany dowódcą 84. pp. Po kapitulacji Modlina znalazł się w niewoli i następnie był zwolniony zgodnie z warunkami kapitulacji. 1 XII 1939 został ponownie aresztowany i osadzony w obozie jeńców Rotenburg IX C, a następnie w XI B i II C Woldenberg. Po uwolnieniu z obozu powrócił do Krakowa, próbował znaleźć stałą pracę w Katowicach i Wrocławiu, natrafiając jednak na liczne szykany. Zatrudnieniono go dopiero w Zarządzie Budowy Pieców Przemysłowych we Wrocławiu, w którym pracował jako referent – od 1 VII 1954 do czasu przejścia na emeryturę w 1964. Zmarł 19 V 1980 we Wrocławiu, został pochowany na Cmentarzu Grabiszyńskim. Odznaczony KN, KW 3x, Srebrnym i Złotym KZ, Medalem Pamiątkowym za Wojnę 1918-1921, Medalem Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości.

Źródła:

  • AAN, ZLP, teka 277;
  • CAW I.120.1.101;
  • CAW I.120.63.102, K–O;
  • DRW 1919, nr 36;
  • Lista chorych, rannych…;
  • Spis oficerów służących czynnie…;
  • M. Bielski, Grupa Operacyjna…;
  • Małopolski Słownik Biograficzny…, t. 4;
  • J. Wróblewski, Armia 'Łódź'…;
  • 'Wrocławska Gazeta Polska' 1997, nr 6 (35).

Autorzy:

Janusz Cisek, Ewa Kozłowska, Łukasz Wieczorek
Słownik Legionistów Polskich 1914-1918

Tagi

  Pobierz

  Powróć

Strona korzysta z plików cookies w celu realizacji usług zgodnie z Polityką prywatności. Możesz określić warunki przechowywania lub dostępu mechanizmu cookie w Twojej przeglądarce.

Więcej informacji