Kunicki Ryszard Paweł, ps. „Arystokrata”

ur. 15 IV 1873 w m. Tyflis (ob. Tbilisi w Gruzji), s. Czesława, powstańca 1863, lekarza wojskowego, i Heleny z d. Popejko, w. ewangelicko-reformowane. Lekarz medycyny.

Jego rodzina przeprowadziła się z Tyflisu do Warszawy (1878). Tu uczył się w III Gimnazjum Klasycznym w Warszawie i organizował nielegalne kółko samokształceniowe. W 1892 uzyskał maturę ze srebrnym medalem, po czym wstąpił na Wydział Lekarski carskiego uniwersytetu w Warszawie. Za udział w demonstracji ku czci Jana Kilińskiego (17 IV 1894) został aresztowany i osadzony na Pawiaku. Orzeczoną karę dwóch lat zesłania do gub. symbirskiej zamieniono na wydalenie z granic cesarstwa. Osiadł w Krakowie. W 1894 rozpoczął studia na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Jagiellońskiego. Stopień doktora wszech nauk lekarskich uzyskał 31 III 1899. W czasie studiów i po ich zakończeniu był asystentem prof. N. Cybulskiego i uczestniczył w pracach nad wykryciem adrenaliny. Aktywny politycznie i społecznie, od 1893 należał do PPS, od 1895 był członkiem Związku Zagranicznego Socjalistów Polskich. Działał w lewicowym „Zjednoczeniu”, Stowarzyszeniu Kształcącej się Młodzieży Postępowej. Po jej rozwiązaniu przez policję działał w stowarzyszeniu „Ruch”. Redagował krakowski miesięcznik "Krytyka", współpracował z „Przedświtem” i „Robotnikiem”. Od 1897 działał w PPSD. W l. 1907–1911 zasiadał w wiedeńskiej Radzie Państwa jako reprezentant okręgu wiejskiego Cieszyn-Jabłonków. Działał ponadto w środowisku medycznym irredentystów w Krakowie. 31 VII 1914 zgłosił się do służby i z rozkazu J. Piłsudskiego został oddelegowany do Miechowa gdzie został Komisarzem Wojskowym Rządu Narodowego. Po utworzeniu NKN (16 VIII 1914) i likwidacji Rządu, przeszedł do służby w art. legionowej. Był lekarzem II Dyonu Art., który walczył wraz z I Brygadą LP. 26 V 1915 mianowany por. lek. dyonu art. w X randze (rozkaz nr 126 Komendy LP z 26 V 1915), 28 II 1916 kpt. lekarzem pułku (rozporządzenie NKA nr 4431 z 28 II 1916 i rozkaz Komendy LP nr 201 z 13 III 1916). Od połowy 1915 był naczelnym lekarzem 1. part LP. 22 XII 1915 wykazany jako lekarz w kaw. III Brygady LP. W służbie polowej pozostawał do 28 XI 1916. Wiosną 1917 wykazany w komendzie 1. part LP i przedstawiony do odznaczenia austr. Krzyżem Wojskowym Karola. W VII 1917 brał udział w agitacji antyprzysięgowej, po czym został zwolniony z LP (13 VIII 1917). Na początku VIII 1917 przedstawiony był do awansu na wyższy stopień wojskowy. Wcielony został do armii austro-węgierskiej i przeniesiony do pracy w Szpitalu Wojskowym w Cieszynie. 5 XI 1918 należał do sygnatariuszy umowy pomiędzy Radą Narodową Wlk. Księstwa Cieszyńskiego i Narodnym Viborem w sprawie rozgraniczenia polsko-czeskiego na spornym terenie, która w I 1919 została przez Czechów jednostronnie pogwałcona. W końcu 1918 był Komisarzem Rządowym w Zagłębiu Dąbrowskim, następnie 18 II 1919, przeszedł do pracy w Głównym Komitecie Plebiscytowym w Cieszynie. 14 III 1919 dokooptowany do składu poselskiego Sejmu Ustawodawczego. Pełnił mandat do 1922. W VII 1920 przeniósł się z Frysztatu do Krakowa. Zweryfikowany jako ppłk. lek. ze starszeństwem z 1 VI 1919. W 1922 bezskutecznie kandydował do Sejmu. W 1929 wystąpił z PPS w proteście przeciwko stosunkowi partii do J. Piłsudskiego po przewrocie majowym. W 1932 był lekarzem Ubezpieczalni Społecznej w Łodzi, następnie w analogicznym charakterze pracował w Krakowie. Otrzymał rentę i pracował do wybuchu II wojny światowej w Departamencie Służby Zdrowia Ministerstwa Opieki Społecznej. Przedostał się ze Lwowa do Przemyśla, potem przeniósł się do Warszawy. Po Powstaniu Warszawskim 1944 znalazł się w obozie przejściowym w Pruszkowie, następnie wyjechał do Krakowa. Po wojnie pracował jako naczelny lekarz w łódzkiej Ubezpieczalni społecznej i jako redaktor naukowy w Państwowych Zakładach Wydawnictw Lekarskich. Był członkiem PPS i po zjednoczeniu PPS z PPR (1948) został członkiem PZPR, legitymację partyjną zwrócił w 1957. Zmarł 23 II 1960 w Warszawie. Żonaty z Jadwigą z d. Eysymontt, mieli 3 synów. Odznaczony VM 5. kl., KN, OOP 4. kl., KW 2x.

Źródła:

  • ANKr., NKN, sygn. 434;
  • CAW, AP 15407;
  • CAW I.120.1.102;
  • CAW I.120.1.386;
  • PSB, t. 16;
  • R.O.1923;
  • R.O.1924;
  • R.O.Rez.1934;
  • Corpus studiosorum..., cz. 3;
  • I. Daszyński, Pamiętniki..., t. 1–2;
  • M. Dutkiewicz, Służba zdrowia...;
  • T. Kasprzycki, Kartki z dziennika...;
  • P. Majewski, Posłowie i senatorowie..., t. 3;
  • W. Rogalski, Spis lekarzy... (rkps);
  • 'Goniec Polowy Legionów' 1915, nr 4;
  • 'Goniec Polowy Legionów' 1916, nr 14;
  • "Monitor Polski" 1931, nr 179;
  • CAW KPO.

Autorzy:

Janusz Cisek, Ewa Kozłowska, Łukasz Wieczorek
Słownik Legionistów Polskich 1914-1918

Tagi

  Pobierz

  Powróć

Strona korzysta z plików cookies w celu realizacji usług zgodnie z Polityką prywatności. Możesz określić warunki przechowywania lub dostępu mechanizmu cookie w Twojej przeglądarce.

Więcej informacji