ur. 29 IV 1864 w Słucku, s. Witolda (okulisty) i Marii z d. Sokołow-Skwarcew. Publicysta, polityk, dyplomata. Książeczka wojskowa 10403 (bez przydziału).
Uczył się w Gimnazjum Kalwińskim w Słucku i w IV Gimnazjum w Warszawie skąd został relegowany w 1882 za udział w organizowaniu nielegalnego kółka samokształceniowego. Powrócił do Słucka i tam zdał maturę w 1884. Od 1885 studiował medycynę na Uniwersytecie w Dorpacie (ob. Tartu w Estonii), ze względu na lewicową działalność zagrożoną aresztowaniem wyjechał najpierw do Lwowa po czym wydalony został z Galicji i od 1886 kontynuował studia medyczne w Wurzburgu następnie studiował prawo na Sorbonie. Członek „Proletariatu”, był jednym z założycieli i twórców programu Związku Zagranicznego Socjalistów Polskich w Paryżu (1892). Członek CKR PPS, pracował w redakcji „Przedświtu”. Jako bliski współpracownik J. Piłsudskiego prowadził w III 1904 w Londynie rozmowy z pracownikami poselstwa japońskiego w Londynie w sprawie współpracy przeciwko Rosji. W 1906 uczestniczył wraz z Piłsudskim w rozmowach z płk. F. Kanikiem w Przemyślu w sprawie współpracy z Austro-Węgrami. Opowiedział się po stronie PPS-Frakcji po rozłamie w partii w XI 1906, był wykładowcą Szkoły Bojowej OB-PPS w Krakowie i Lwowie. Opracował statut (wraz z F. Młynarskim) Polskiego Skarbu Wojskowego, działał w KTSSN. W II 1914 uczestniczył w odczycie Piłsudskiego w Towarzystwie Geograficznym w Paryżu, po którym w rozmowie z W. Czernowem z rosyjskiej Partii Socjalistów-Rewolucjonistów zarysował plan polityczny i przewidywania Piłsudskiego co do przebiegu nadciągającej wojny. Po jej wybuchu od 6 VIII 1914 do 5 IX 1914 organizował akcje propagandowe w ramach Komisariatów Wojskowych Rządu Narodowego. Po ich rozwiązaniu działał w PON, był ponadto delegatem Piłsudskiego na rozmowy polityczno-wojskowe w Berlinie oraz z dowództwem niemieckiej IX Armii, zakończone porozumieniem z 2 i 10 X 1914. Potem czynny w PON w Łodzi, po wchłonięciu PON przez NKN (22 XI 1914) prowadził działalność publicystyczną i polityczną. Był autorem projektu rozwiązania sprawy polskiej w oparciu o Niemcy, sprecyzowanego w broszurze „Deutschland und Polen” (Zurich 1916). Formalnie wykazany w LP, służby polowej jednak nie pełnił. Od XI 1918 w MSZ, w XI 1919 wyjechał do Konstantynopola jako delegat rządu, potem poseł RP. 1 XI 1921 mianowany posłem nadzwyczajnym i pełnomocnym w Rydze. Żonaty z Marią z d. Rościszewską (1876–1962), córki: Maria, zamężna za adw. F. Paschalskim i Ewa. Zmarł 22 X 1924 w Warszawie. Odznaczony pośmiertnie KN.
Źródła:
- CAW I.120.63.102 (tu: Narkiewicz Witold);
- "Monitor Polski" 1930, nr 300;
- PSB t. XI (tu: obszerny biogram z bibliografią);
- Księga Jubileuszowa PPS 1892–1932, Warszawa 1933;
- T. Pelczarski, Komisariaty Wojskowe Rządu Narodowego w Królestwie Polskim (6 VIII – 5 IX 1914). Geneza i działalność, Warszawa 1939;
- M. Sokolnicki, Rok 1914, Londyn 1961;
- K. Srokowski, NKN Zarys historii..., Kraków 1923;
- wbh.wp.mil.pl/pl/skanydetale_wyszukiwarka_bazy_personalne (dostęp IV 2021).
Autorzy:
Janusz Cisek, Ewa Kozłowska, Łukasz Wieczorek
Słownik Legionistów Polskich 1914-1918
Tagi