Jaworowski Rajmund, ps. „Włodzimierz, Piotr, Antoni, Świętopełk”

ur. 31 VIII 1885 w m. Birzule k. Bałta (ob. Ukraina), s. Witolda, właściciela ziemskiego i Józefy z d. Szechlegel. W. rzymskokatolickie. Inżynier chemik.

W 1901 wstąpił do kółka socjalistycznego w Gimnazjum w Kijowie do którego uczęszczał. Zagrożony aresztowaniem za posiadanie składu „bibuły” i maszyny drukarskiej, uszedł do Lwowa gdzie wstąpił na Politechnikę. Od 1904 działał w PPS i w „Nieprzejednanych” – środowisku które zakładało ZWC. Na przełomie 1905/1906 ukończył Szkołę Bojową w Krakowie i został instruktorem OB PPS. Po rozłamie w PPS w 1906 opowiedział się za Piłsudskim w PPS-FR. Uczestniczył w akcjach bojowych, m.in. pod Milanówkiem, gdzie został ranny. W 1907 aresztowany na konferencji partyjnej w Radomsku i zesłany na 2 lata do Surgutska w gub. tombolskiej. Po powrocie ukończył Szkołę Oficerską ZS uzyskując tzw. „parasol”. Od 6 VIII 1914 dowodził strzeleckim plut. wywiadowczym, który rozrósł się do sprawnego Oddziału Wywiadowczego, wykorzystującego skautów i łączniczki dla utrzymania komunikacji przez front i pozyskiwania danych. Mianowany kpt. piech. 9 X 1914, w VII 1915 nominacją na kpt. została nadana także przez Naczelną Komendę Armii (IX ranga, rozporządzenie NKA nr 11000). Podany do zatwierdzenia z dniem 15 VI na komendanta komp. w IX randze (rozkaz Komendy LP nr 135 z 2 VII 1915 r.). W obliczu ofensywy państw centralnych w Królestwie Polskim, OW I Brygady został 30 VII 1915 rozwiązany, a Jaworowski zwolniony z LP ( NKA 20698 z 21 XII 1915). Przeszedł wówczas do pracy politycznej w Warszawie oraz działalności w POW. 21 XI 1918 został członkiem Tymczasowego Komitetu Wykonawczego Warszawskiej Rady Robotniczej, podczas wojny z bolszewikami był przewodniczącym Robotniczego Komitetu Obrony Warszawy i organizatorem 1. Robotniczego Pułku Obrony Warszawy. 8 VIII 1920 zaciągnął się do WP i służył w 5. pp Leg. do XII 1920. Zweryfikowany jako kpt. piech. WP ze starszeństwem z 1 VI 1919. Uczestniczył jako rzeczoznawca w rokowaniach pokojowych w Rydze. W 1918 wybrany do CKR PPS, w wyborach do Sejmu z 1922 zdobył mandat z listy PPS. Ponownie wybrany do Sejmu z list PPS i jej mutacji w 1922 i 1928 (I i II kadencja) W V 1926 poparł Piłsudskiego. W 1928 był organizatorem PPS – dawna Francja Rewolucyjna, doprowadził do rozłamu w klasowych związkach zawodowych po czym tworzył Centralę Zjednoczenia Klasowych Związków Zawodowych. W wyborach sejmowych 1930 lista związkowa poniosła klęskę, co doprowadziło do przejęcia Centrali przez J. Moraczewskiego. Część tego środowiska nadal kontrolowana przez J. nie weszła do OZN. Po Kampanii Wrześniowej 1939 działał w SZP i ZWZ. Zmarł 24 IV 1941 w Warszawie, pochowany na Powązkach. Odznaczony m.in. VM 5. kl., KN z Mieczami.

Źródła:

  • ANKr., NKN, sygn. 434;
  • CAW I.120.63.746;
  • Lista starszeństwa 1917;
  • R.O.1923;
  • R.O.1924;
  • PSB, t. 11;
  • Leksykon piłsudczykowski..., t. 1;
  • Posłowie i senatorowie..., t. 2;
  • 'Goniec Polowy Legionów' 1915, nr 8;
  • "Monitor Polski" 1930, nr 300;
  • CAW KPO (tu: Lubicz-Jaworowski);
  • CAW I.482.25-1822 (tu: Lubicz-Jaworowski).

Autorzy:

Janusz Cisek, Ewa Kozłowska, Łukasz Wieczorek
Słownik Legionistów Polskich 1914-1918

Tagi

  Pobierz

  Powróć

Strona korzysta z plików cookies w celu realizacji usług zgodnie z Polityką prywatności. Możesz określić warunki przechowywania lub dostępu mechanizmu cookie w Twojej przeglądarce.

Więcej informacji