ur. 6 V 1882 w m. Krasów Wielki k. Wysokiego Mazowieckiego, s. Józefa, właściciela ziemskiego, i Julianny z d. Olędzka. E. rzymskokatolickie. Inżynier. Książeczka wojskowa nr 37023.
W 1900 ukończył gimnazjum filologiczne w Piotrkowie, po czym studiował na Wydziale Fizyko-Chemicznym Uniwersytetu Warszawskiego oraz na Wydziale Chemicznym Instytutu Politechnicznego w tym mieście. W 1906 podjął studia na Wydziale Chemii Technicznej w Wyższej Szkole Technicznej w Pradze (1906–1908), zakończonej dyplomem inżyniera chemika, po czym 1909–1912 studiował w Studium Rolniczym na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego. Zaliczył do 14 XII 1911 dwa egzaminy rolnicze. Od 1901 był członkiem ZMP „Pet”, w 1906 współzałożycielem NZR. Reprezentował partię w KTSSN (1912–1913). Od września 1915 służył jako st. ułan w 1. puł LP. Od 1917 był zarządcą majątków ziemskich w Miedznie i Kalinowie. W 1921 został naczelnikiem Wydziału, od 1924 dyrektorem Departamentu Parcelacji w Ministerstwie Rolnictwa i Dóbr Państwowych. 1925–1926 był wiceministrem, 20 IV – 15 V 1926 ministrem pracy i opieki społecznej. Po przewrocie majowym działał w NPR, po wystąpieniu z partii w 1933, w 1937 był współzałożycielem SP i Klubu Demokratycznego w Warszawie. Ponadto działał jako prezes Centralnej Organizacji Kółek Rolniczych. Poseł na Sejm II (1928–1930) i III kadencji (1930–1935). W czasie okupacji członek konspiracyjnego SP, od 1942 z-ca delegata i od 1943 Delegat Rządu na Kraj (od 22 V 1943 w randze wicepremiera). Od V 1944 stał na czele Krajowej Rady Ministrów. Aresztowany 27 III 1945 przez NKWD w Pruszkowie, wraz z innymi przywódcami Polskiego Państwa Podziemnego był sądzony w tzw. „Procesie 16” w Moskwie (18–21 VI 1945) i skazany na 8 lat za kierowanie organizacją podziemną na tyłach Armii Czerwonej. Karę odbywał na Łubiance, zmarł w więzieniu we Włodzimierzu na Klaźmą 13 III 1953. Grób symboliczny znajduje się w Alei Zasłużonych na Powązkach. Odznaczony VM 5. kl., KN z Mieczami, OOP 3. kl. W 1995 pośmiertnie uhonorowany Orderem Orła Białego oraz obywatelstwem honorowym m. Warszawy.
Źródła:
- CAW I.120.33;
- Corpus studiosorum..., cz. 2;
- Posłowie i senatorowie..., t. 2;
- Proces szesnastu...;
- Trial of the Organizers, Leaders and Members of the Polish Diversionist Organizations in the Rear of the Red Army on the Territory of Poland, Lithuania and the Western Regions of Byelorussia and the U;
- 'Beliniak' 1962, nr 12;
- "Monitor Polski" 1933, nr 255;
- "Monitor Polski" 1938, nr 64.
Autorzy:
Janusz Cisek, Ewa Kozłowska, Łukasz Wieczorek
Słownik Legionistów Polskich 1914-1918
Tagi