ur. 28 VIII 1893 w Radomiu, s. Wojciecha i Marii z d. Frieck. Student chemii.
Uczył się w Szkole Handlowej w Radomiu, od 1909 w Szkole Realnej A. Jeżewskiego w Warszawie, gdzie w 1912 uzyskał maturę. 1 X 1912 – 1 IX 1913 służył w armii rosyjskiej. Mianowany chor. rez. art. W 1913 podjął studia na Uniwersytecie w Zurychu i tam związał się z ZS. 1 VIII 1914 zgłosił się w wraz z grupą ochotników do Krakowa i przez kilkanaście dni służył w oddziałach piech. Około 20 VIII 1914 odkomenderowany do kadry art. Objął komendę nad I plut. 4. bat. II Dyonu Art. I Brygady LP. 29 IX 1914 mianowany chor. art. i wyznaczony I oficerem w 5. bat. Na propozycję Komendy I Brygady mianowany komendantem plut. z odznakami XI rangi (ppor., rozkaz Komendy LP nr 135 z 2 VII 1915 ze starszeństwem z 13 XII 1914). 3 X 1915 ranny pod Rafajłówką. Po tym awansie przydzielony do bat. art. konnej w I Dyonie W. Beliny-Prażmowskiego. 1 XII 1915 awansowany na por. art., po czym w II 1916 objął jej dowództwo. Po likwidacji tej bat. dowodził 3. bat. 1. part LP (od 1 V 1916), od I 1917 2. bat. Uczestniczył w II kursie Szkoły Strzeleckiej Artylerii w Rembertowie (17–31 I 1917). Po kryzysie przysięgowym (VII 1917) zwolniony z LP i internowany w Beniaminowie. Po zwolnieniu wstąpił w IV 1918 do Polskiej Siły Zbrojnej. Ukończył kurs topografii i fotogrametrii wojskowej, po czym został wyznaczony na komendanta Szkoły Mierniczej Polskiej Siły Zbrojnej. 12 X 1918 awansował na kpt. art. 9 XI 1918 przeniesiony do Bat. Polowej w Garwolinie. Uczestniczył w rozbrajaniu Niemców w Rembertowie. W wojnie 1918-1920 służył jako d-ca I Dyonu 8. pap, XII 1918 – III 1919 był komendantem 2. bat. 8. pap w Grupie gen. E. Śmigłego na Wołyniu. Po kursie strzelania w Rembertowie (VII–VIII 1919), objął dowództwo III Dyonu 1. pap Leg. Wyróżnił się pod Dyneburgiem (2 I 1920). 1 IV 1920 mjr. art. Na początku Wyprawy Kijowskiej (26 IV 1920) zniszczył pod Żytomierzem art. bolszewickiej straży tylnej i zdobył 2 działa. Po wojnie był m.in. d-cą 3. pap Leg., wykładowcą w Centrum Wyszkolenia Armii w Rembertowie. Wykazany w stopniu mjr. w Spisie oficerów służących czynnie w dniu 1 VI 1921. Był wówczas przydzielony do 1. pap. Po awansie na ppłk. art. (15 VIII 1924) służył w Generalnym Inspektoracie Artylerii. 1 I 1932 płk art., 13 V 1932 – XI 1936 dowodził 6. pal. W V 1937 został d-cą piech. dywizyjnej 19. DP, w XI 1937 objął analogiczne stanowisko w 18. DP. W Kampanii Wrześniowej 1939 walczył wraz z tą dywizją w składzie SGO „Narew”. 12 IX 1939 przejął dowodzenie nad nią i tego samego dnia poległ w Andrzejewie podczas przebijania się przez kordon okrążenia wojsk niemieckich. Odznaczony m.in. VM 3., 4. i 5. kl., KN, OOP 4. kl.
Źródła:
- AAN, ZLP, teka 273;
- ANKr., NKN, sygn. 434;
- CAW I.120.1.102;
- CAW I.120.1.386 (tu: Hartel);
- CAW I.120.63.746;
- Lista starszeństwa 1917;
- R.O.1923;
- R.O.1924;
- R.O.1928;
- R.O.1932;
- R.O.1939;
- W. Chocianowicz, Dzieje 1 Pułku...;
- W.K. Cygan, Oficerowie Legionów..., t. 2;
- Kawalerowie Virtuti Militari..., t. 2, cz. 2;
- Z. Moszumański, Z. Kozak, Wojenne szkoły...;
- PSB, t. 9;
- Żołnierze Września...;
- 'Goniec Polowy Legionów' 1915, nr 8;
- "Monitor Polski" 1931, nr 132;
- Spis oficerów służących czynnie w dniu 1.6.1921.
Autorzy:
Janusz Cisek, Ewa Kozłowska, Łukasz Wieczorek
Słownik Legionistów Polskich 1914-1918
Tagi