Fieldorf Emil August, ps. „Nil (późniejszy)”

ur. 20 III 1895 w Krakowie, s. Andrzeja, maszynisty kolejowego, i Agnieszki z d. Szwanda.

W XII 1912 wstąpił do ZS w którym ukończył kurs podoficerski. 6 VIII 1914 zgłosił się na Oleandry, tam został przydzielony do 1. komp. IV baonu jako d-ca sekcji. Walczył pod Brzegami 14 VIII 1914. 10 X 1914 awansowany do stopnia sierż. 7 XI 1914 przeniesiony do III baonu. Po reorganizacji w I Brygadę był z-cą d-cy plut. w 2. komp. III baonu 1. pp LP. 24 III – 6 XI 1915 był szefem 3. okm 1. pp I Brygady LP. Ranny lub chory, leczył się w Szpitalu Fortecznym nr 4. w Krakowie. Po powrocie do służby przeszedł do 7. pp I Brygady LP, na etacie którego walczył 8–16 II 1916 oraz 11 VII – X 1916. Po reorganizacji I Brygady i likwidacji 7. pp LP służył 3 X 1916 – 21 VIII 1917 w 5. pp LP. Awansowany do stopnia st. sierż. Od I 1917 uczył się w niższej szkole oficerskiej, którą ukończył z wynikiem dobrym. W związku z kryzysem przysięgowym (VII 1917) i rozwiązaniem 5. pp LP został odesłany do Przemyśla, wcielony do armii austro-węgierskiej i wysłany na front włoski. IX 1917 – IX 1918 służył w 2. kkm przy II Brygadzie Strzelców Cesarskich. W VIII 1918 nie powrócił z urlopu do macierzystej jednostki i wstąpił do POW w Krakowie, lecz jako chory zgłosił się na leczenie. 31 X 1918 brał udział w rozbrajaniu załogi austriackiej. Po oswobodzeniu Krakowa zgłosił się do odtwarzanego 5. pp Leg. 24 XII 1918 awansowany do stopnia ppor., w II 1919 przeniesiony do 1. pp Leg. 1 III 1919 mianowany ppor. piech. i jednocześnie przeniesiony do 3. pp Leg. Brał udział w Wyprawie Wileńskiej (IV 1919), w VIII 1919 pełnił funkcję d-cy 2. komp. I baonu 1. pp i od 27 IX 1919 brał udział w walkach o Dyneburg. W I 1920 ponownie walczył o Dyneburg, w którym od 15 II 1920 objął służbę garnizonową. Od VII 1920 wraz z 1. pp Leg. walczył pod Kijowem i Żytomierzem. W VIII 1920 został przerzucony pod Lubartów, gdzie w składzie Grupy Uderzeniowej uczestniczył w Bitwie Warszawskiej. Po walkach o Białystok awansowany do stopnia por. ze starszeństwem z 2 V 1920. W okresie międzywojennych służył na różnych stanowiskach, W 1936 został d-cą baonu KOP „Troki”, w 1937 z-cą d-cy pułku KOP „Wilno”. W Kampanii Wrześniowej 1939 dowodził 51. pp w 12. DP wchodzącej w skład GO „Południe” gen. S. Skwarczyńskiego (Armia „Prusy”). 8 IX 1939 jego 51. pp został przegrupowany w rejon m. Ostróżka. Po rozbiciu 12. DP przedzierał się do Ośrodka Zapasowego 12. DP w Złoczowie. Po nieudanej próbie wejścia w konspirację w Krakowie 21 X 1939 przekroczył granicę słowacką, a nocą 25/26 X 1939 granicę słowacko-węgierską w rejonie Rożniawy. Zatrzymany, zbiegł, przedostał się do Paryża 3 V 1940, gdzie został awansowany do stopnia płk. 8 VI 1940 wysłany do Kraju, został oficerem do zadań specjalnych przy Komendancie Głównym ZWZ. Od 26 X 1941 przygotowywał powrót marsz. E. Rydza-Śmigłego do kraju. W XI 1941 został oddelegowany na teren Okręgu Wileńskiego. W VIII 1942 został Szefem Kierownictwa Dywersji KG AK. Jako szef Kedywu wchodził w skład Kierownictwa Walki Podziemnej. Od połowy 1943, równolegle z pracą w Kedywie, przygotowywał z polecenia gen. T. Komorowskiego odrębną strukturę tajnej organizacji „Niepodległość”. 7 III 1945 aresztowany przez NKWD z podejrzeniem o spekulację. Nierozpoznanego, wywieziono go 26 III 1945 z Rembertowa do ZSRS. 19 IV 1945 dotarł na Ural, tam skierowany do obozu leśnego w Starej Berezówce (rejon Wierchoturie). Potem przebywał w łagrach w Stupinie, w Nowej Berezówce i innych. Nie rozpoznany, został w X 1947 zwolniony i odesłany do Kraju. Granicę przekroczył 26 X 1947 w Białej Podlaskiej. Zgodnie z sugestią gen. Tatara ujawnił się. W XI 1950 roku został aresztowany przez UB, 16 IV 1952 skazany na karę śmierci, wyrok wykonano 24 II 1953 przez powieszenie.

Źródła:

  • V lista strat;
  • DRW 1919, nr 36;
  • Spis oficerów służących czynnie...;
  • M. Fieldorf, L. Zachuta, Gen. 'Nil' August Emil Fieldorf. Fakty, dokumenty, relacje, Warszawa 1993;
  • M. Jabłonowski, Formacja specjalna...;
  • Kawalerowie Virtuti Militari..., t. 2, cz. 1;
  • Konspiracja i opór społeczny..., t. 1;
  • M. Ney-Krwawicz, Komenda Główna...;
  • P. Wywiał, Generał August Emil Fieldorf 'Nil' (1885–1953), Kraków 2014;
  • 'Zeszyty Historyczne' (Paryż) 1990, nr 94;
  • P. Wywiał, Generał August Emil Fieldorf 'Nil' (1885-1953), Kraków 2014.

Autorzy:

Janusz Cisek, Ewa Kozłowska, Łukasz Wieczorek
Słownik Legionistów Polskich 1914-1918

Tagi

  Pobierz

  Powróć

Strona korzysta z plików cookies w celu realizacji usług zgodnie z Polityką prywatności. Możesz określić warunki przechowywania lub dostępu mechanizmu cookie w Twojej przeglądarce.

Więcej informacji