Felsztyński Stefan

ur. w 1888 w m. Zagórz k. Sanoka, w. rzymskokatolickie. Artysta malarz.

W 1908 rozpoczął studia na Wydziale Architektury Politechniki Lwowskiej oraz na Wydziale Filozoficznym tamtejszego uniwersytetu. W rok później rozpoczął studia na Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie pod okiem J. Mehoffera i T. Axentowicza. Studiował także na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Jagiellońskiego. W 1910 ilustrował pierwszy tom podręcznika anatomii prof. A. Bochenka. Obok aktywności artystycznej był członkiem III plut. konnego TG „Sokół” na Zamarstynowie we Lwowie. 4 VIII 1914 wstąpił do oddziału kaw. M. Śniadowskiego i w tym miesiącu przejął dowodzenie V plut. w szw. W. Beliny-Prażmowskiego. 9 X 1914 awansowany do stopnia ppor. kaw., od 12 XI 1914 był adiutantem I Dyonu i oficerem łącznikowym i wywiadowczym I Brygady przy austro-węgierskiej 4. DP. Od 25 XII 1914 z-ca komendanta I plut. 2. szw., od 4 III 1915 d-ca III plut. 3. szw. Ranny 20 VIII 1915 pod Czepielami (lub 24 VIII 1915 pod Wysokim Litewskim), po rekonwalescencji dowodził od XI 1915 III plut. 4. szw., następnie I plut. 2. szw. 1. puł LP. Był też referentem technicznym i gazowym w pułku. 1 XI 1916 mianowany chor. Od 1916 hospitant w 1. part LP. W. Belina powierzył mu zaprojektowanie munduru kawalerii. Opracowany przezeń wzór czapki i munduru nawiązywał do tradycji napoleońskiej. Po wnikliwych studiach w Muzeum Narodowym w Krakowie zaprojektował dwurzędową kurtkę – ułankę koloru szaroniebieskiego z amarantowymi wypustkami na brzegach, w szwach mankietów, rękawów, pleców i klapek kieszeni z rabatem podbitym amarantowym suknem. Spodnie (do wysokich butów) miały w szwach bocznych amarantowe wypustki. Rogatywka wzorowana była na czapkach kawalerii narodowej z 1794 z dodanym daszkiem. Pierwsze komplety mundurów zostały zamówione we IX 1914 w Krakowie. Po kryzysie przysięgowym (VII 1917) pozostawał jako hospitant 1. part w Polskim Korpusie Posiłkowym. Po próbie przejścia przez front pod Rarańczą (15–16 II 1918) internowany Szeklence i postawiony w stan oskarżenia w procesie legionistów w Marmaros-Sziget. Po abolicji procesu (2 X 1918) wyjechał do Warszawy i wstąpił do Polskiej Siły Zbrojnej. 31 X 1918 został przydzielony do Bat. Polowej w Garwolinie, po rozbrojeniu Niemców sformował oddział lotny, który przydzielono do Dywizji Litewsko-Białoruskiej. W I 1919 otrzymał stanowisko wykładowcy w Szkole Jazdy w Starej Wsi koło Warszawy, był także przydzielony do Komisji Ubiorczej MSWojsk. 1 XII 1919 awansował do stopnia por. kaw. Po ukończeniu kursów d-ców broni pancernej powrócił na front jako d-ca III baonu 15. pp., z którym walczył w bitwie pod Kalenkowiczami. W wojnie z bolszewikami był z-cą d-cy 211. puł Armii Ochotniczej. Po wojnie zweryfikowany jako mjr kaw. 1923–1924 był z-cą d-cy 2. pszwol, 1924–1929 m.in. szefem ekspozytury Oddziału II Sztabu Generalnego. 31 VIII 1929 przeszedł w stan spoczynku. Przed wybuchem II wojny światowej mieszkał w Krakowie. Był radnym miejskim, członkiem komisji artystyczno-urbanistycznej miasta Krakowa, naczelnikiem Wydziału Transmisji i członkiem Rady Programowej Polskiego Radia. Uczestniczył w wielkiej rocznicowej wystawie sztuki legionowej w Towarzystwie Przyjaciół Sztuk Pięknych w Krakowie (1934) oraz innych wystawach krajowych i zagranicznych. Aresztowany przez NKWD we Lwowie, zwolniony w wyniku układu Sikorski-Majski, wstąpił do Armii Polskiej w ZSRR. Od połowy II 1942 był komendantem Centrum Wyszkolenia Broni Pancernej, z którym przeszedł do Iranu. Na Bliskim Wschodzie sprawował funkcje o charakterze administracyjnym, był także nauczycielem w szkole polskiej na Bliskim Wschodzie. Po wojnie na emigracji, początkowo w Bejrucie, potem w Wlk. Brytanii. W 1965 prezydent RP August Zalewski awansował go do stopnia ppłk rez. kaw. Zmarł w Londynie w 1966. Odznaczony KN, KW 2x.

Źródła:

  • CAW I.120.1.386;
  • CAW I.120.1.437;
  • CAW I.120.33;
  • CAW I.120.63.746;
  • IV lista strat;
  • DRW 1919, nr 99;
  • W.K. Cygan, Oficerowie Legionów..., t. 1;
  • W. Milewska, M. Zientara, Sztuka Legionów...;
  • A. Roliński, A gdy na wojenkę...;
  • Spis ewidencyjny byłych...;
  • Wychowankowie i pedagodzy...;
  • I będzie wolna Polska. Legiony Polskie w sztuce, Katalog wystawy w Muzeum Wojska Polskiego 2009;
  • 'Beliniak' 1958, nr 8–9;
  • 'Beliniak' 1966, nr 14;
  • "Monitor Polski" 1931, nr 111.

Autorzy:

Janusz Cisek, Ewa Kozłowska, Łukasz Wieczorek
Słownik Legionistów Polskich 1914-1918

Tagi

  Pobierz

  Powróć

Strona korzysta z plików cookies w celu realizacji usług zgodnie z Polityką prywatności. Możesz określić warunki przechowywania lub dostępu mechanizmu cookie w Twojej przeglądarce.

Więcej informacji