Ćwiertniak Józef Stefan

ur. 7 IX 1896 w m. Dobczyce k. Myślenic, s. Tomasza, zarządcy dóbr ziemskich, i Wiktorii z d. Matusik. Przyn. Wadowice. Absolwent gimnazjum. Książeczka wojskowa nr 3994.

Uczęszczał do Gimnazjum Realnego w Wadowicach, gdzie w 1915 uzyskał maturę. W czasie nauki należał do skautingu, od 1912 do ZS. Ukończył Szkołę Podoficerską Związków. Był dowódcą I Wadowickiej Drużyny Skautowej. Do LP wstąpił w VIII 1914. Służył jako dowódca plut. w oddziale J. Zająca z Wadowic, od IX 1914 był dowódcą IV plutonie 12. komp. III baonu 3. pp LP. 20 X 1914 mianowany chor. piech. Brał udział w walkach na froncie karpackim, besarabskim, bukowińskim i wołyńskim. Dwukrotnie ranny pod Rafajłową (24–25 I 1915). 10 V 1915 przydzielony do nowo formowanego 4. pp III Brygady LP (rozkaz Komendy LP nr 120), po krótkim pobycie w II Baonie Uzupełniającym 25 VI 1915 awansowany na ppor. piech. (rozkaz Komendy LP nr 132), po czym powrócił do 3. pp II Brygady LP. Od VI 1916 dowodził tam 1. komp. Po wycofaniu LP w okolice Baranowicz uzyskał urlop dla kontynuowania studiów prawniczych na Uniwersytecie Jagiellońskim. Od VII 1917 służył w Dywizyjnym Zakładzie Sanitarnym, następnie w Kolumnie Sanitarnej Polskiego Korpusu Posiłkowego. Po Rarańczy (15–16 II 1918) internowany w Huszt, następnie oskarżony w procesie legionistów w Marmaros-Sziget (8 VI – 2 X 1918).31 X 1918 przyjęty do WP reskryptem Rady Regencyjnej. Rozkazem szefa Sztabu Generalnego z 29 X 1918 odkomenderowany do służby w Sztabie Generalnym WP. Dekretem Rady z 8 XI 1918 awansowany na kpt. ze starszeństwem z 12 X 1918. Rozkazem z 7 IV 1919 przeniesiony z dniem 1 III 1919 do Departamentu I Piechoty MSWojsk. i kolejno do Obozu Szkół Podoficerskich w Dęblinie na dowódcę baonu szkoły. Od 1 V 1919 był dowódcą IV Baonu Szkolnego w Oficerskiej Szkole Piechoty w Dęblinie. 2 I – 17 IV 1920 uczestniczył w Kursie Szkoły Sztabu Generalnego. Po jego skróceniu przeszedł do służby w 1. Armii WP, potem w 3. Armii WP i w 6. Armii WP. Po wojnie zweryfikowany jako mjr piech. ze starszeństwem z 1 VI 1919. Awansowany na ppłk. Sztabu Generalnego ze starszeństwem z 1 VII 1923. Płk dypl. ze starszeństwem z 1 I 1929. W X 1926 został zastępcą dowódcy 62. pp, od 13 VI 1927 dowódcą 12. pp. 11 III 1929 został szefem Departamentu Piechoty MSWojsk. Z jego inicjatywy utworzono CWPiech. w Rembertowie. Następnie do połowy 1934 był dowódcą piechoty dywizyjnej 29. DP, później służył na podobnym stanowisku w 6. DP. W 1938 objął dowództwo 13. DP, lecz wobec choroby serca latem 1939 zrezygnował z dowodzenia. We IX 1939 z resztkami garnizonu w Równem wyruszył do Lwowa. Po wkroczeniu wojsk sowieckich do tego miasta 17 IX 1939 popełnił samobójstwo. Opublikował Bój odwrotowy I/3. pp Leg. Pol. pod Gradie (Hrady) w dniu 6.VII.1916, „Przegląd Piechoty” 1938, z. 2. Odznaczony VM 5. kl., KN, OOP 4. kl., KW 4x i Złotym KZ 2x.

Źródła:

  • ANKr., NKNANKr., NKN, sygn. 435;
  • CAW I.120.1.101;
  • CAW I.120.1.291;
  • CAW I.120.1.432;
  • CAW I.120.63.724;
  • CAW I.120.63.1034;
  • CAW I.120.1.386;
  • Oss. rkps 15812/II;
  • DRW 1918, nr 4;
  • DRW 1918, nr 5;
  • DRW 1919, nr 43;
  • DRW 1919, nr 49;
  • Lista chorych, rannych...;
  • 'Goniec Polowy Legionów' 1915, nr 7;
  • Lista starszeństwa 1917;
  • Corpus studiosorum..., t. 1;
  • R.O.1923;
  • R.O.1924;
  • R.O.1928;
  • R.O.1932;
  • W. Chocianowicz, W 50-lecie...;
  • W. K. Cygan, Kresy w ogniu...;
  • H. Lewartowski, B. Pochmarski, J.A. Teslar, Szlakiem bojowym...;
  • M. Porwit, Spojrzenie...;
  • Rarańcza...;
  • M. Siwiec-Cielebon, Vincis non victis...;
  • 'Monitor Polski' 1931, nr 132;
  • Materiały źródłowe do dziejów legionistów...

Autorzy:

Janusz Cisek, Ewa Kozłowska, Łukasz Wieczorek
Słownik Legionistów Polskich 1914-1918

Tagi

  Pobierz

  Powróć

Strona korzysta z plików cookies w celu realizacji usług zgodnie z Polityką prywatności. Możesz określić warunki przechowywania lub dostępu mechanizmu cookie w Twojej przeglądarce.

Więcej informacji