ur. 28 VII 1874 w folwarku Kalinowszczyzna (ob. część Lublina), s. Feliksa Mikołaja, oficjalisty dworskiego, powstańca 1863, i Anieli Katarzyny z d. Lutnicka. Inżynier.
Wnuk uczestnika powstania listopadowego i syn powstańca styczniowego. W 1891 wstąpił ochotniczo do ros. 44. pp w Łucku, ukończył Szkołę Oficerską Kijowskiego Okręgu Wojskowego, uzyskując nominację na ppor. piech. z 1 VI 1895. W 1901 na własną prośbę przeszedł do rezerwy. Podjął działalność w PPS. 3 I 1903 zmobilizowany do ros. 124. pp i odesłany na Daleki Wschód, brał udział w wojnie rosyjsko-japońskiej (1904–1905), podczas której był trzykrotnie ranny. W 1906 przeniesiony w stan spoczynku w stopniu sztabskapitana, ponownie podjął działalność w PPS. Za tę działalność skazano go na dwa lata zesłania, skróconego do roku po interwencji dowódcy 124. pp. Po powrocie prowadził tajną szkołę wojskową w Charkowie (1909–1912). W l. 1911–1913 sprawował funkcję komendanta miejscowego skautingu, którego był założycielem. W 1913 podjął pracę zawodową w Sosnowcu. Po wybuchu I wojny światowej organizował tam ochotniczą komp. i dotarł z nią do Krakowa. 27 IX 1914 został dowódcą Baonu Uzupełniającego 1. pp LP. Wziął udział w bitwie pod Łowczówkiem (22–26 XII 1914). Po reorganizacji I Brygady, od 28 XII 1914, dowodził 5. pp, mianowany komendantem pułku i awansowany do stopnia mjr. w VIII randze ze starszeństwem z 3 VI 1915 (rozkaz Komendy LP nr 135 z 2 VII 1915). 1 IV 1916 mianowany ppłk. piech. (rozkaz NKA K. nr 6674). Walczył w kampaniach lubelskiej i wołyńskiej, ranny pod Ożarowem (27 VI 1915) i Kostiuchnówką (4 VII 1916), ciężko ranny w okolicach Maniewicz (7 VII 1916). Leczył się m. in. w Zakopanem (gdzie po złożeniu podania o dymisję z funkcji brygadiera przebywał także J. Piłsudski). Po rekonwalescencji ponownie dowodził 5. pp I Brygady LP (X – 28 XII 1916). Od 1 I 1917 pełnił funkcję szefa Sztabu Komendy LP. 1 VI 1917 awansował do stopnia płk. piech. We IX 1917 przeszedł do służby w Polskiej Sile Zbrojnej na stanowisko Inspektora Szkół Piechoty. W II RP kontynuował służbę wojskową. W okresie 7 I – 16 III 1919 dowodził GO „Bełz”. Ranny podczas obrony Bełza 20 II 1919. Następnie objął dowództwo GO „Bug” (17 III – 24 IV 1919), a 25 IV 1919 został dowódcą VI BP Leg. w składzie 3. DP Leg. Brał udział w kontrofensywie znad Wieprza w składzie Grupy Uderzeniowej. Mianowany gen. ppor. ze starszeństwem z 1 IV 1920. Po zakończeniu wojny na odpowiedzialnych stanowiskach, m.in jako dowódca DOK III w Grodnie (12 III 1924 – 22 VII 1926). 2 IV 1922 awansowany do stopnia gen. dyw. ze starszeństwem z 1 VII 1923. 22 VII 1926 został dowódcą DOK VIII w Toruniu, 15 IX 1928 inspektorem armii, któremu podlegał odcinek „Śląsk”. 19 III 1939 awansowany na gen. broni. 18 IX 1939, po przekroczeniu granicy Rumunii, internowany. W 1941 wydany przez władze rumuńskie Niemcom, do 1 IV 1945 przebywał w oflagach VI A w Soest oraz VI B w Dössel (gdzie był starszym obozu). 7 II 1946 powrócił z Francji do kraju. Zmarł w Gliwicach 23 III 1963. Odznaczony m. in. VM 5. kl., KN z Mieczami, OOP 1., 2. i 3. kl., KW 4x, franc. Legią Honorową, austr. Orderem Żelaznej Korony 3. kl. z Dekoracją Wojenną.
Źródła:
- CAW I.120.1.101;
- CAW I.120.1.103;
- CAW I.120.1.386;
- CAW I.120.1.501;
- CAW I.120.63.746;
- CAW AP 558;
- Lista strat V–VII 1915;
- VII Lista strat;
- Lista starszeństwa 1917;
- R.O.1923;
- R.O.1924;
- R.O.1928;
- R.O.1939;
- A. Holiczenko, Żołnierze tajnego frontu...;
- T. Kasprzycki, Kartki z dziennika...;
- G. Łowczowski, Piąty Pułk Piechoty...;
- P. Stawecki, Słownik biograficzny...;
- 'Goniec Polowy Legionów' 1915, nr 8;
- 'Goniec Polowy Legionów' 1916, nr 15;
- 'Monitor Polski' 1931, nr 111;
- 'Wojskowy Przegląd Historyczny' 1993, nr 3.
Autorzy:
Janusz Cisek, Ewa Kozłowska, Łukasz Wieczorek
Słownik Legionistów Polskich 1914-1918
Tagi