ur. 4 X 1894 w Warszawie, s. Józefa Alojzego, prawnika, i Bronisławy z d. Łuczkowska. Student.
W 1912 uzyskał maturę w I Wyższej Szkole Realnej w Krakowie. W 1912 rozpoczął studia na Wydziale Budowy Maszyn Politechniki Lwowskiej, ale w 1913 przeniósł się do Akademii Eksportowej w Wiedniu. Wybuch I wojny zastał go w Limanowej, gdzie był instruktorem miejscowego oddziału ZS. 31 VII 1914 zameldował się w Krakowie, tam skierowano go do służby w artylerii. 23 VIII został przydzielony do 1. bat. (od 4 X jako celowniczy w I plut. 1. bat. I dyonu, z którym odbył kampanię w Karpatach Wschodnich. Jako kpr. (od I 1915), został przeniesiony do I plut. 3. bat.21 III 1915 odesłany na tyły ze względu na słabe zdrowie. 9 X 1915 mianowany chor. art., od 5 XII 1915 aż do wycofania LP z frontu walczył na froncie wołyńskim. 1 V 1916 awansował na ppor. art. (rozkaz Komendy LP nr 215 z 19 V 1916). Wyróżnił się postawą podczas bitwy pod Kostiuchnówką (4–6 VII 1916), gdzie został ranny i za co następnie otrzymał VM 5. kl. W okresie 2–16 I 1917 przebywał na kursie w Szkole Strzeleckiej Artylerii w Rembertowie. Po kryzysie przysięgowym (VII 1917) zwolniony z LP. Jako poddany austriacki wcielony do armii cesarskiej i skierowany na szkolenie do szkoły oficerów rezerwy artylerii w Pozsony (Bratysława, X–XII 1917). Urlopowany dla kontynuowania studiów na Politechnice Lwowskiej, nawiązał kontakt z POW (tu używał pseudonimu "Halicki"). Jako „Halicki” został wysłany do III KP na Ukrainę. Później wyjeżdżał do Kijowa, Moskwy i Orła. Przez kilkanaście dni dowodził formowanym w Orle pułkiem polskim. Po zajęciu tego miasta przez bolszewików w VI 1918 powrócił do Kijowa, następnie przebywał w Odessie i Płoskirowie. Przedostawszy się do Lublina, z rozkazu płk. E. Rydza-Śmigłego sformował w XI 1918 bat. konną, na czele której do II 1919 uczestniczył w walkach z Ukraińcami. 17 XII 1918 mianowany por. art. Następnie był członkiem misji wojskowej negocjującej warunki transferu przez Besarabię 4. DP gen. L. Żeligowskiego. Uczestniczył następnie w wojennym kursie Szkoły Sztabu Generalnego (16 VI – 30 XI 1919). Przydzielony następnie do Dowództwa Frontu Litewsko-Białoruskiego. 1 XII 1919 mianowany kpt. art. Wiosną 1920 został szefem Oddziale II w 4. Armii WP, VII–IX 1920 w podobnym charakterze służył w sztabie Frontu Północnego dowodzonego przez gen. J. Hallera, po czym podjął służbę w Oddziale II Sztabu Generalnego WP. 1922–1923 był attaché wojskowym we Francji i jednocześnie Belgii. Odwołany z placówki w XII 1923 przeszedł do rezerwy. W 1924 ponownie powołany do służby czynnej (20 V – 31 X 1924 pozostawał w stanie nieczynnym) i awansowany na ppłk. art. (ze starszeństwem z 15 VIII 1924), został przydzielony do 5. DAK. Ukończył IV kurs doszkalający WSWoj. w Warszawie (1 XI 1924 – 15 X 1925). Po uzyskaniu dyplomu 18 X 1925 został szefem sztabu 2. DK, a od VI 1926 służył jako Szef Gabinetu MSWoj. J. Piłsudskiego. Od 26 VIII 1930 minister bez teki i wicepremier, od 6 XII wiceminister i 2 XI 1932 – 30 IX 1939 Minister Spraw Zagranicznych. Odegrał kluczową rolę w implementacji posunięć Marszałka, w tym polityki równowagi, układów z Rosja (1932) i Niemcami (1934), planu wojny prewencyjnej przeciwko Hitlerowi (1933). a także doprowadzenia do deklaracji premiera N. Chamberlaina dotyczącej gwarancji brytyjskich dla Rzeczpospolitej i układu sojuszniczego z Wielką Brytanią z 25 VIII 1939. Po 17 IX 1939 internowany w Rumunii, w Slanic Moldovana, w Braszov (X 1939 – I 1940) i we wsi Snagor k. Bukaresztu, latem 1940 przewieziono go do m. Dobroseti. 20 X 1940 usiłował, bez powodzenia zbiec z miejsca internowania. W okresie XI 1940 – IV 1943 internowany w Bukareszcie, potem we wsi Stănesti. Zmarł na gruźlicę 5 VI 1944 w Stănesti. Staraniem syna Andrzeja zwłoki zostały przeniesione na cmentarz Powązkowski w Warszawie. Odznaczony m. in. OOP, VM 5. kl., KN z Mieczami, KW 3x.
Źródła:
- AAN, ZLP, teka 270;
- CAW I.120.1.8;
- CAW I.120.1.102;
- CAW I.120.1.351;
- CAW I.120.63.746;
- CAW I.120.1.386;
- Lista starszeństwa 1917;
- DRW 1919, nr 99;
- R.O.1923;
- R.O.1924;
- R.O.1928;
- A. Cienciała, Polska polityka zagraniczna...;
- W. Chocianowicz, Dzieje 1 Pułku...;
- A. Holiczenko, Żołnierze tajnego frontu...;
- Kawalerowie Virtuti Militari..., t. 3, cz. 2;
- W. Kozłowski, Artyleria polskich formacji...;
- Z. Moszumański, Z. Kozak, Wojenne szkoły...;
- Płk Józef Beck (1894-1944). Żołnierz, dyplomata, polityk, red, s. Nowinkowski, Łódź-Warszawa 2017;
- K. Smolana, Słownik biograficzny..., t. 2;
- M. Smogorzewska, Posłowie i senatorowie..., t. 1;
- P. Stawecki, Oficerowie dyplomowani...;
- K. Wrzos, Pułkownik Józef Beck, Warszawa 1939;
- 'Monitor Polski' 1931, nr 111;
- 'Zeszyty Historyczne' (Paryż) 1970, nr 18.
Autorzy:
Janusz Cisek, Ewa Kozłowska, Łukasz Wieczorek
Słownik Legionistów Polskich 1914-1918
Tagi