ur. 15 (lub 20) XI 1897 w m. Piaski (ob. część Czeladzi k. Będzina), s. Feliksa, nauczyciela, i Janiny z d. Jankowska, w. rzymskokatolickie. Masarzysta. Książeczka wojskowa nr 15161, 18208.
Uczył się w Szkole Handlowej w Będzinie, gdzie do 1914 ukończył 6 klas. Do oddziałów strzeleckich zgłosił się 6 VIII 1914. Po powstaniu LP przydzielony do Baonu Uzupełniającego kpt. L. Berbeckiego (do 1 I 1915), a następnie do 4. komp. III baonu 1. pp I Brygady LP. Ranny 23 VIII 1915 pod Wysokim Litewskim, był następnie leczony w Szpitalu LP w Kamieńsku i Piszczanach. 3 III 1916 powrócił do służby w 1. pp LP, tym razem jako sekcyjny w 2. komp. por. Sas-Kulczyckiego. 17 X 1916 został mianowany kpr. W okresie I – 15 VII 1917 przebywał w Szkole Oficerskiej 1. pp LP. W IV 1917 odnotowany w 9. komp. III baonu 1. pp LP i przedstawiony do odznaczenia austr. Krzyżem Wojskowym Karola. Po kryzysie przysięgowym (VII 1917) internowany w Szczypiornie, po zwolnieniu z obozu zaangażował się w prace POW jako komendant Obwodu w Dąbrowie Górniczej, a potem w Ząbkowicach. Od XI 1918 do początku III 1919 był zastępcą komendanta Milicji Ludowej w Dąbrowie Górniczej. Od 1 III 1919 w WP, w stopniu pchor. służył 1. DP Litewsko-Białoruskiej (4 III – 30 VI 1919), skąd przeniesiony został do Białostockiego Pułku Strzelców (późniejszy 79. pp) jako dowódca komp. i adiutant baonu. Wraz z pułkiem przeszedł na wojnę z bolszewikami. Był dwukrotnie ranny: 16 IV 1919 pod Baranowiczami i 29 VI 1919 pod Ordą. 1 I 1920 awansowany do stopnia ppor., a 1 IV 1920 na por. WP. Od 26 X 1920 brał udział w walkach na Górnym Śląsku w Służbie Ochrony Plebiscytu na terenie powiatu tarnogórskiego. Brał udział w III Powstaniu śląskim (ps. „Butrym”). W okresie międzywojennym na różnych stanowiskach w wojsku. W 1926 skierowany do KOP, gdzie dowodził 23. baonem, a w X 1929 do służby w Oddziale II Sztabu Głównego. Był współzałożycielem organizacji „Komitet Siedmiu”, „K-7” (17 IX 1935) nastawionej na pozyskiwanie młodzieży polonijnej z krajów ościennych i przygotowanie jej pod względem dywersyjnym na wypadek wojny. W 1935 wraz z kpt. E. Charaszkiewiczem, szefem Ekspozytury Oddziału II Nr 2, zorganizowali konspiracyjną „Grupę Zygmunt” na terenie Wolnego Miasta Gdańska. Jej dziełem była obrona Poczty Gdańskiej we IX 1939. W l. 1938–1939 brał udział w przygotowaniu dywersji na odcinku słowackim i czeskim. Na stanowisku zastępcy szefa ekspozytury wziął udział w kampanii 1939 roku, podczas działań usiłował prowadzić działalność dywersyjną. 18 IX 1939 przekroczył w Kutach granicą z Rumunią. Tam pod ps. „Szczęsny” kierował placówką łączności z krajem w Ekspozyturze „R” z siedzibą w Bukareszcie. Na początku 1940 przedostał się przez Węgry do Krakowa, gdzie przeprowadził m. in. trzydniowe szkolenie w zakresie dywersji dla członków Organizacji Orła Białego. Następnie powrócił do Rumunii, a stamtąd przedostał się do Francji, wreszcie 25 VI 1940 do Wlk. Brytanii. Przez krótki czas (do 1 I 1942) dowodził komp. w 3. BSK, następnie prowadził działalność szkoleniową. 2 III 1944 został referentem w sekcji bezpieczeństwa Centrum Wyszkolenia Zarządu Wojskowego. 12 V 1944 odkomenderowany na V kurs unitarny w Burntisland. 2 XI 1944 przeniesiono go na stanowisko pełniącego obowiązki zastępcy szefa Samodzielnego Referatu Bezpieczeństwa Ośrodka Pracy na Okupacji Zarządu Wojskowego (II rzut). 24 VII 1946 objął funkcję kierownika referatu bezpieczeństwa i policji w Inspektoracie dla Spraw Cywilnych. 9 IX 1946 zaciągnął się do PKPR, skąd został zwolniony 8 IX 1948. Po wojnie pozostał w Wlk. Brytanii, zmarł w końcu I 1955, pochowany 2 II 1955 na cm. St. Marys Kensal Rise w Londynie. Żonaty z Haliną Barbarą Jeszczynow. Odznaczony m. in. VM 5. kl., KN z mieczami, KW 4x, Krzyżem na Śląskiej Wstędze Waleczności i Zasługi 1. kl., Złotym KZ.i Odznaką „Za wierną służbę”
Źródła:
- AAN, ZLP, teka 270;
- CAW I.120.1.101;
- CAW I.120.27;
- IV Lista strat;
- V Lista strat;
- DRW 1919, nr 99;
- R.O.1923;
- R.O.1924;
- R.O.1928;
- R.O.1932 (tu: ur. 20 XI 1897);
- R.O.1939;
- T. Dubicki A. Suchcitz, Oficerowie wywiadu..., t. 1;
- Encyklopedia powstań śląskich;
- M. Gałęzowski, Na wzór Berka… (tu: zm. 2 II 1955);
- K. Grodziska, Polskie groby...;
- S. Rostworowski, Bitwy mojego życia...;
- Z. Zarzycka, Polskie działania...;
- 'Monitor Polski' 1931, nr 18;
- www.muzeum-saturn.czeladz.pl/historia/Ankerstein_Feliks (dostęp 20 IX 2016).
Autorzy:
Janusz Cisek, Ewa Kozłowska, Łukasz Wieczorek
Słownik Legionistów Polskich 1914-1918
Tagi